زمانی که می‌خواهیم یک مادربرد را برای سیستم خود انتخاب کنیم با فهرستی طولانی از محصولات مختلف مواجه می‌شویم که در صورت نداشتن اطلاعات کافی کار را برای ما سخت می‌کند. از همین رو باید چند نکته را در هنگام خرید مادربرد در نظر بگیریم. کدام خانواده از پردازنده‌ها مورد نظر ماست؟ کدام نسل از حافظههای رم را می‌خواهیم استفاده کنیم؟ به دنبال یک کیس بزرگ هستیم یا جمع و جور؟ به دنبال چه قابلیت‌هایی هستیم؟ خوب اگر به دنبال یک سیستم با قابلیت پشتیبانی از پدازنده‌های اینتل، حافظههای رم DDR و یک کیس با ابعاد بزرگ اما تعداد زیادی از اسلات‌ها هستید، مادربرد Z790 D AX گیگابایت می‌تواند یکی از گزینه‌های روی میز شما باشد. در ادامه به مشخصات و ویژگی‌های این مادربرد خواهیم پرداخت.
بهتر است اول به مشخصات و ویژگی‌های مادربرد Gigabyte Z790 D AX به صورت کلی و فهرستی نگاهی بیاندازیم، سپس در ادامه هر یک از آنها را به تفصیل شرح خواهیم داد.
- پشتیبانی از پردازنده‌های Intel Core 14th/13th/12th
- عملکرد عالی با راه حل Twin 12*+1+１ Phases Digital VRM
- حافظه رم DDR5 دو کاناله ۴DIMM با امکان پشتیبانی از ماژول حافظه XMP 3.0
- امکان ذخیره‌سازی اطلاعات نسل بعدی با کانکتورهای PCIe 4.0 x4 M.2
- طراحی حرارتی پیشرفته و محافظ حرارتی M.2 برای اطمینان از پایداری برق VRM و عملکرد SSD M.2
- EZ-Latch: اسلات PCIe 4.0×۱۶ با طراحی اتصال و جداسازی سریع
- گزینه‌های شبکه سریع: ۲.۵GbE LAN و Wi-Fi 6E 802.11ax
- اتصالات گسترده: DP، HDMI، درگاه USB-C عقب ۱۰ گیگابیت بر ثانیه
- سیستم فن هوشمند ۶: دارای چندین سنسور دما، هدرهای فن هیبریدی با FAN STOP
- Q-Flash Plus: بایوس را بدون نصب CPU، حافظه و کارت گرافیک به روز کنید
*طراحی ۶+۶ فاز برق موازی
پشتیبانی از آخرین نسل پردازنده‌های اینتل با تکیه بر تراشه Intel Z790 Express
مهم‌ترین ویژگی که می‌تواند مادربردها از یکدیگر متمایز کند، تراشه اصلی آن است، چراکه این تراشه می‌تواند علاوه بر تعیین کرده نوع پلتفرم برد (اینتل یا AMD) تعیین کننده سطح یک مادربرد نیز باشد. در این مورد ما تراشه Intel Z790 Express را داریم، تراشه‌ای که برد را برای میزبانی از پردازنده‌های مرکزی اینتل آماده می‌کند.
وجود این تراشه در کنار سوکت پردازنده مرکزی LGA1700، به کاربران امکان انتخاب پردازنده‌های متنوعی با توان پردازی متفاوتی را می‌دهد. مادربرد Z790 D AX گیگابایت قابلیت پشتیبانی از نسل چهاردهم، سیزدهم و دوازدهم Intel Core را دارد. از سوی دیگر می‌توان از پردازنده‌های مقرون به صرفه‌ترِ Pentium Gold و Celeron نیز استفاده کرد. البته باید در نظر داشته باشید برای استفاده از تمام توان این مادربرد لازم است که از پردازنده‌های قدرتمند نسل جدید استفاده کنید.
از نظر اندازه این مادربرد در فرم فاکتور ATX با ابعاد دقیق ۳۰.۵cm x 24.4cm قرار می‌گیرد. این یعنی که این یک مادربرد نسبتا بزرگ است، که به یک کیس با ابعاد بزرگ نیاز دارد. این کلاس از مادربردها معمولا از نظر اتصالات و اسلات‌ها نسبت به مادربردهای کوچک شرایط بهتری دارند، اما در عوض قرار است فضای بیشتری را اشغال کنند.
پشتیبانی از انواع ماژول‌های حافظه DDR5 با پردازنده‌های نسل چهاردهم و سیزدهم Intel Core i9/i7
هرچند که مادربرد Z790 D AX گیگابایت از حافظههای رم DDR5 پشتیبانی می‌کند، اما نوع ماژول قابل استفاده، با توجه به پردازنده مورد استفاده کاملا متفاوت خواهد بود. همان‌طور که پیش از این گفته شد، برای دستیابی به تمام توان این مادربرد به پردازنده‌های نسل جدید قدرتمند نیاز است. در ادامه ماژول‌های سازگار با هر سری از CPUها را مشاهده می‌کنید.
پردازنده‌های نسل چهاردهم و سیزدهم Intel Core i9/i7:
- DDR5 7600(O.C.) /7400(O.C.) /7200(O.C.) /7000(O.C.) /6800(O.C.) /6600(O.C.) / 6400(O.C.) / 6200(O.C.000.) (O.C.) / 5600 / 5400 / 5200 / 4800/4400 MT/s
پردازنده‌های نسل سیزدهم و دوازدهم Intel Core i5/i3 به همراه Pentium Gold و Celeron:
- DDR5 4800/4400 MT/s
کاملا واضح است که تفاوت بین پردازنده‌های مختلف بسیار زیاد است، بنابراین دقت به سازگاری بین ماژول‌های حافظه رم با پردازنده مرکزی برای انتخاب سخت افزار مناسب بسیار مهم است و حتما قبلا از انتخاب پردازنده و رم باید به این اطلاعات دقت کرد.
به طور کلی ۴ سوکت DDR5 DIMM با قابلیت پشتیبانی تا ۱۹۲ گیگابایت حافظه بر روی مادربرد قرار دارد، که شامل ۴۸ گیگابایت ظرفیت به صورت تک سوکت DIMM می‌شود. گیگابایت از معماری حافظه دو کاناله در برد خود استفاده کرده است. از دیگر ویژگی‌های بخش حافظههای رم در این مادربرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پشتیبانی از ماژول‌های حافظه ECC Un-buffered DIMM 1Rx8/2Rx8 (در حالت غیر ECC کار می‌کند)
- پشتیبانی از ماژول‌های حافظه DIMM 1Rx8/2Rx8/1Rx16 بدون بافر بدون ECC
- پشتیبانی از ماژول‌های حافظه Extreme Memory Profile (XMP)
مادربرد Z790 D AX گیگابایت با پشتیبانی از پردازنده گرافیکی مجتمع Intel HD Graphics می‌تواند یک خروجی HDMI با حداکثر وضوح ۴۰۹۶×۲۱۶۰@۶۰ Hz و یک خروجی DisplayPort با حداکثر وضوح ۴۰۹۶×۲۳۰۴@۶۰ Hz را در اختیار کابران قرار دهد. البته پورت اول از نسخه نسخه HDMI 2.1 و HDCP 2.3 و پورت دوم از از نسخه نسخه DisplayPort 1.2 و HDCP 2.3 پشتیبانی می‌کند. با این حال، گیگابایت در اینجا نیز گفته، مشخصات گرافیک با توجه به CPU مورد استفاده می‌تواند متفاوت باشد.
در بخش صدا گیگابایت از تراشه Realtek Audio CODEC استفاده کرده است که می‌تواند به راحتی صدای با کیفیتِ بالا یا همان High Definition Audio را تولید کند و آن را در ۲، ۴، ۵.۱ و ۷.۱ کانال منتشر کند. البته برای دستیابی به صدای ۷.۱ کانال، باید به تنظیمات صدا و نرم افزار صوتی دسترسی پیدا کنید. ضمن اینکه امکان پیشتیانی از خروجی S/PDIF نیز در این مادربرد وجود دارد.
در بخش شبکه نیز می‌توان از دو روش کابل LAN و بی‌سیم برای اتضال به شبکه استفاده کرد. گیگابایت برای LAN از تراشه Realtek GbE LAN با سرعت (۲.۵ گیگابیت در ثانیه / ۱ گیگابیت در ثانیه / ۱۰۰ مگابیت در ثانیه) و برای ارتباط بی‌سیم نیز از ماژول شبکه Intel Wi-Fi 6E AX211 (PCB rev. 1.0) استفاده کرده است که پشتیبانی از باندهای فرکانسی حامل ۲.۴/۵/۶ گیگاهرتز، بلوتوث ۵.۳ و همچنین استاندارد بی سیم ۱۱ax 160MHz را ممکن می‌کند.
در بخش اسلات‌های توسعه ما ۵ اسلات مختلف در اختیار داریم، که یکی از آنها به صورت مسقیم از پردزانده مرکزی قدرت می‌گیرد و باقی آنها از تراشه مادربرد، که هر کدام ویژگی خاص خود را دارند. در ادامه این اسلات‌ها را مشاهده خواهید کرد:
اسلات مرتبط با پردازنده مرکزی:
۱ عدد اسلات PCI Express x16، پشتیبانی از PCIe 5.0 و اجرا در x16 (PCIEX16)
اسلات PCIEX16 فقط می‌تواند از کارت گرافیک یا NVMe SSD پشتیبانی کند. اگر قرار است فقط یک کارت گرافیک نصب شود، حتما آن را در اسلات PCIEX16 نصب کنید.
اسلات مرتبط با چیپست:
- ۱ عدد اسلات PCI Express x16، پشتیبانی از PCIe 4.0 و اجرا در x4 (PCIEX4)
- ۱ اسلات PCI Express x16، پشتیبانی از PCIe 3.0 و در حال اجرا در x1 (PCIEX1_4)
- ۲ اسلات PCI Express x1، پشتیبانی از PCIe 3.0 و در حال اجرا در x1 (PCIEX1_2، PCIEX1_3)
کسانی که به جای لپ‌تاپ از دسکتاپ استفاده می‌کنند، تقریبا هیچ وقت نگران میزان حافظه ذخیره‌سازی خود نیستند. زیرا مادربردها راه‌حل‌های متنوعی را جلوی پای آنها می‌گذارند. مادربرد Z790 D AX نیز علاوه بر کانکتورهای معمول، کانکتورهایی برای اتصال حافظههای بسیار سریع در اختیار کاربر قرار می‌دهد. فهرست کانکتورهای قابل استفاده برای حافظه ذخیره‌سازی را می‌توانید در ادامه مشاهده کنید:
رابط ذخیره سازی پردازنده مرکزی:
- ۱ عدد کانکتور M.2 (سوکت ۳، کلید M، نوع ۲۲۱۱۰/۲۲۸۰ PCIe 4.0 x4/x2 پشتیبانی از SSD) (M2A_CPU)
رابط ذخیره سازی تراشه مادربرد:
- ۱ عدد کانکتور M.2 (سوکت ۳، کلید M، نوع ۲۲۸۰ PCIe 4.0 x4/x2 SSD پشتیبانی) (M2P_SB)
- ۱ عدد کانکتور M.2 (سوکت ۳، کلید M، نوع ۲۲۸۰ SATA و پشتیبانی از PCIe 4.0 x4/x2 SSD) (M2M_SB)
- ۴ عدد کانکتور SATA 6Gb/s
پشتیبانی از RAID 0، RAID 1، RAID 5 و RAID 10 برای دستگاه‌های ذخیره سازی NVMe SSD
RAID 0، RAID 1، RAID 5 و RAID 10 که از دستگاه‌های ذخیره سازی SATA پشتیبانی می‌کنند
در بخش پورت‌های USB نیز مادربرد Z790 D AX می‌تواند به خوبی نیاز کاربر خود را رفع کند. این مادربرد با ارائه انواع اتصالات USB، از نسل‌های و مدل‌های مختلف تنوعی خوبی دارد. توجه داشته باشید که برخی از این پورت‌ها از طریق هدر داخلی قابل دسترس هستند:
- ۱ پورت USB Type-C در پنل پشتی، با پشتیبانی از USB 3.2 Gen 2
- ۱ پورت USB Type-C با پشتیبانی از USB 3.2 Gen 1، از طریق هدر USB داخلی در دسترس است
- ۱ پورت USB 3.2 Gen 2 Type-A (قرمز) در پنل پشتی
- ۶ پورت USB 3.2 Gen 1 (4 پورت در پنل پشتی، ۲ پورت در دسترس از طریق هدر USB داخلی)
- ۲ پورت USB 2.0/1.1 در پنل پشتی
چیپست + هاب USB 2.0: - ۴ پورت USB 2.0/1.1، در دسترس از طریق هدرهای USB داخلی
به صورت استاندارد در پنل پشتی مادربردهای دسکتاپ، می‌تواند انواع پورت‌های متنوع را یافت، که می‌توانند به راحتی نیاز هر کاربری را برطرف کنند، در این مادربرد نیز درگاه‌ها و اتصالات مختلفی را داریم که به شرح زیر است:
- ۱ پورت PS/2 درگاه صفحه کلید/ماوس
- ۱ پورت USB Type-C، با پشتیبانی از USB 3.2 Gen 2
- ۱ پورت USB 3.2 Gen 2 Type-A (قرمز)
- ۴ پورت USB 3.2 Gen 1
- ۲ پورت USB 2.0/1.1
- ۲ عدد کانکتور آنتن SMA (2T2R)
- ۱ عدد پورت HDMI
- ۱ عدد خروجی DisplayPort
- ۱ عدد پورت RJ-45
- ۳ عدد جک صدا
درنهایت می‌رسیم به اتصالات و درگاه‌هایی که بر روی خود مادربرد قرار دارند، اتصالاتی که نقش مهمی در هنگام اسمبل کردن یک سیستم دسکتاپ ایفا می‌کنند:
- ۱ عدد کانکتور برق اصلی ۲۴ پین ATX
- ۲ عدد کانکتور ۸ پین ۱۲ ولت ATX
- ۱ عدد هدر فن پردازنده مرکزی
- ۱ عدد هدر فن پردازنده مرکزی / پمپ خنک کننده آب
- ۳ عدد هدر فن سیستم
- ۱ عدد هدر فن سیستم / پمپ خنک کننده آب
- ۲ عدد هدر نوار LED آدرس پذیر
- ۳ عدد M.2 سوکت ۳ کانکتور
- ۴ عدد کانکتور SATA 6Gb/s
- ۱ عدد هدر پانل جلویی
- ۱ عدد هدر صوتی پانل جلویی
- ۱ عدد هدر S/PDIF Out
- ۱ عدد هدر USB Type-C، با پشتیبانی از USB 3.2 Gen 1
- ۱ عدد USB 3.2 Gen 1 header
- ۲ عدد هدر USB 2.0/1.1
- ۲ عدد کانکتور کارت افزودن Thunderbolt
- ۱ عدد سرصفحه ماژول TPM (فقط برای ماژول GC-TPM2.0 SPI/GC-TPM2.0 SPI 2.0/GC-TPM2.0 SPI V2)
- ۱ عدد دکمه تنظیم مجدد
- ۱ عدد دکمه Q-Flash Plus
- ۱ عدد جامپر تنظیم مجدد
- ۱ عدد جامپر CMOS
یکی از ویژگی‌های مثبت مادربرد Z790 D AX، فراهم کردن امکان نظارت و کنترل فاکتورهای اساسی مانند ولتاژ، دما و وضعیت فن‌ها و پمپ خنک کنند است، که به صورت کلی شامل موارد زیر می‌شود:
- تشخیص ولتاژ
- تشخیص دما
- تشخیص سرعت فن
- تشخیص سرعت جریان خنک کننده آب
- هشدار خرابی فن
- کنترل سرعت فن
*پشتیبانی از عملکرد کنترل سرعت فن (پمپ) به فن (پمپ) شما بستگی دارد.
مادربرد Z790 D AX گیگابایت، قابلیت پشتیبانی از مرکز کنترل گیگابایت (GCC)، Q-Flash، Q-Flash Plus و پشتیبان‌گیری هوشمند را دارد. البته برنامه‌های موجود در GCC و عملکردهای پشتیبانی شده هر برنامه نیز ممکن است بسته به مشخصات مادربرد متفاوت باشد. دو نرم افزار Norton Internet Security (نسخه ویژه OEM) و نرم افزار مدیریت پهنای باند LAN به صورت پیش‌فرض همراه مادربرد عرضه می‌شوند.
مطالب مرتبط:
دیدگاهتان را بنویسید