حتماً شما هم شنیده‌اید که استفاده از یک نوع قلیان جدید در کافه‌های کشور رواج پیدا کرده است که به جای تنباکو از گاز خنده آور یا گاز شادی در آن استفاده می‌شود. این نوع گاز با اسم رسمی نیتروز اکسید شناخته شده است. اما می‌دانید که این گاز یک مخدر قوی و برای سلامت بسیار مضر است؟
گاز خنده آور یا گاز شادی گازی است که در اصطلاح علمی گاز نیتروز اکسید یا نیتروس اکسیاید نامگذازی شده است. این گاز استفاده‌های بسیاری دارد و در بیمارستان‌ها، دندان‌پزشکی‌ها و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما در ایران و در برخی کشورهای دیگر از آن به عنوان یک منبع ایجاد خنده و شادی نیز یاد می‌شود. خنده‌ای که ممکن است بسیار دردناک باشد و حتی در برخی موارد موجب مرگ شود.
قلیان اکسیژن می‌دانید چیست؟ آیا اطلاع دارید که وزارت بهداشت برای کاهش مصرف تنباکو در جوانان، استفاده از قلیان اکسیژن یا قلیان خنده را باب کرده است؟ البته نیت وزارت بهداشت و وزارت کشور خیر بوده، و فقط به عواقب آن فکر نکرده بودند. در کافه‌های کشور که قلیان مرسوم است، قلیان اکسیژن نیز یافت می‌شود و افرادی با پرداخت هزینه بیشتر به خیال خود قلیانی می‌کشند که غیراز اینکه مضر نیست، بلکه فوایدی نیز دارد.
اصلی‌ترین مواد تشکیل‌دهنده قلیان اکسیژن، گاز نیتروز اسکاید است که پس از چندبار پُک زدن فرد به طرز عجیبی شروع به خنده کرده و جوی شوخ و پُراز خنده ایجاد می‌کند. اما غافل از آنکه این گاز یک نوع روانگردان است و موجب ایجاد مسمومیت، غش و چند نوع عوارض دیگر می‌شود. در این مطلب قصد داریم مواردی از مضرات و فواید گاز خنده آور یا گاز شادی را به سمع و نظر شما برسانیم. پس پیشنهاد می‌کنیم که ادامه مطلب را از دست ندهید.
بیشتر بخوانید: مخدر آمفتامین در لباس قرص های لاغری در ایران به فروش می رسند
مضرات و فواید گاز خنده آور یا گاز شادی
گاز نیتروز اکسید (N2O) یا گاز خنده، گازی است که ابتدا در دندان‌پزشکی به جهت ساکت کردن درد بیمار مورد استفاده قرار گرفت. سپس در بیمارستان‌ها گسترش یافت و استفاده‌های بسیار دیگری نظیر کاهش درد زایمان، کاهش درد ناشی از عمل جراحی و غیره نیز بوسیله آن مرسوم شد. همانطور که احتمالاً حدس زده‌اید، این گاز یک نوع مُسکن بسیار قوی است و نمی‌گذارد درد را حس کنید.
پس یکی از فواید گاز خنده یا گاز نیتروز اکسید ایحاد بی‌حسی است. فایده دیگر به ایجاد حالت سرمستی و شادی می‌انجامد، چرا که با استنشاق مقادیر کمی از این گاز می‌توانید مدتی را قهقهه زده و به دور از هیاهوی دنیا باشید، البته نباید فراموش کرد که این مسکن قوی برای استفاده‌های شخصی نیست و به دلیل عوارض خطرناک نباید از آن برای خنده و دلخوشی استفاده کرد.
از دیگر فواید گاز نیتروز اکسید می‌توان به درمان افسردگی اشاره کرد. این گاز به شدت به افراد افسرده کمک می‌کند که مدتها از دغدغه‌های فکر دور بمانند و اگر درمان با نظر روان‌پزشک باشد، می‌تواند به طور کلی افسردگی را از بین ببرد.
نکته: اگر فردی افسرده هستید یا در خانواده و یا نزدیکان فردی را می‌شناسید که به بیماری افسردگی مبتلاست، حتماً این را بدانید و به دیگران گوشزد کنید که اگر از داروهای ضدافسردگی استفاده می‌کنید، باید از مصرف گاز نیتروز اکساید دوری کنید.
مضرات استفاده از گاز خنده
اما می‌رسیم به مضرات گاز نیتروز اکسید. این گاز را نباید به صورت خالص و به مقدار زیاد استفاده کرد، زیرا منجربه کمبود اکسیژن می‌شود و فرد بی‌هوش شده و ممکن است جان خود را از بدهد. دومین مورد خطرناک به توهم‌زا بودن این گاز برمی‌گردد.
همانطور که بالا اشاره کردیم، این گاز در قلیان‌های اکسیژن مورد استفاده قرار می‌گیرد. بهتر است اینطور بگوییم که گاز خنده یا گاز شادی، یک نوع ماده مخدر است که مانند مورفین، استفاده‌های پزشکی دارد؛ پس به شدت اعتیادآور است و پیشنهاد می‌کنیم که از این گاز در مصارف تفریحی بپرهیزید.
از موارد بعدی مضرات و خطرات گاز خنده ، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش شدید فشار خون به ویژه فشار خون شریان ریه
- فشار مغز
- مشکلات روانی و ذهنی
- اختلال در سلول‌های خونی مغز استخوان
- اختلال در سلامت افراد مبتلا به فنیل کتونوری (نوعی اختلال ژنتیکی)
موارد دیگر استفاده گاز خنده
اکسید نیتروژن در موتور موشک به عنوان اکسیدکننده قوی به کار می‌رود؛ همچنین این ترکیب قدرت خروجی (توان) موتور‌های حرفه‌ای را در مسابقات موتور سواری افزایش می‌دهد. این ماده، نوعی افزودنی خوراکی تأیید شده است که به شکل اسپری آئروسل استفاده می‌شود. از اکسید نیتروژن در پر کردن بسته‌های چیپس و دیگر تنقلات نیزاستفاده می‌شود.
استفاده از نیتروز اکسید به عنوان دارو
کاربرد دارویی گاز خندهآور با مصارف صنعتی آن بسیار متفاوت است و در پزشکی، بر اساس خواص ضد درد و بی حس‌کننده آن به کار می‌رود.
معمولاً دندان پزشکان این گاز را به عنوان آرام‌بخش برای بیمار تجویز می‌کنند. خالص آن را نمی‌توان برای مدت طولانی استفاده کرد چرا که موجب کمبود اکسیژن می‌شود و ممکن است باعث بیهوشی یا مرگ هم شود. به این دلیل در کاربرد بالینی، اکسید دی نیتروژن با اکسیژن ترکیب می‌شود تا طول زمان استفاده از آن به گونه‌ای بی خطر افزایش یابد. بیمار ممکن است در مراحل اولیه احساس سبکی و سرگیجه کند. میزان آرام‌‌بخشی به غلظت و مدت تجویز آن بستگی دارد.
اولین مرحله اثر دارو با احساس گز‌گز در دست‌ها و پاها همراه است؛ به دنبال آن، حس گرم شدن به بیمار دست می‌دهد که این مرحله دوم است. در مرحله سوم، بیمار احساس سبکی و شناور بودن دارد و نوعی حس سرخوشی را تجربه می‌کند. بیمار در مرحله چهارم حالت خواب آلودگی دارد و قادر به تکلم یا حرکت نیست. اگر مقدار بی‌هوش‌کننده، بیش از حد معینی باشد اولین اثر جانبی آن حالت تهوع است. به واسطه استنشاق بیش ازحد این گاز، ممکن است سرعت دم و بازدم کم شود و این باعث می‌شود میزان هوای ورودی به شش‌ها کاهش یابد.
همچنین کمبود اکسیژن می‌تواند منجر به آسیب مغزی شود. علاوه بر عوارض جانبی کوتاه مدت ، استفاده مکرر از گاز خنده آور (دوز متوسط یا زیاد) ممکن است باعث بروز عوارض جانبی طولانی مدت شود. این عوارض عبارت است از آسیب‌های عصبی، اختلالات حرکتی، بی‌حسی دست و پا و نداشتن تمرکز.
زنان باردار، افراد مبتلا به آسم و بیماری‌های تنفسی و فشار خون ریوی و همچنین مبتلایان به عفونت گوش میانی، بیماری تراکم زدایی یا شکستگی دنده‌ها باید از مصرف گاز خنده آور اجتناب کنند. افراد مبتلا به فنیل کتونوری (نوعی اختلال ژنتیکی) نیز نباید از این گاز استفاده کنند.
ترکیب الکل و گاز خندهآور نیز می‌تواند برای مصرف‌کننده مضر باشد. کسانی که این گاز را همراه مواد مخدر دیگر مصرف می‌کنند، ممکن است دچار عوارض جانبی مهلک آن شوند. افرادی که از داروهای ضد افسردگی استفاده می‌کنند نیز مجاز به مصرف این گاز نیستند.
اگر گاز خنده آور به مدت طولانی استفاده شود، ممکن است تولید سلول‌های خونی مغز استخوان را مختل کند.
گاز خنده چه واکنشی در بدن از خود نشان می‌دهد؟
هنگامی که این گاز را تنفس می‌کنید، از طریق ریه‌ها وارد جریان خون شما می‌شود و سریعاً به سمت مغز روانه می‌شود. تاثیر گاز خنده بر مغز این‌گونه است که باعث ترشح مواد افیونی، اندورفین و دوپامین طبیعی ( هورمون‌های لذت و شادی ) در بدن می‌شود. اثر بیهوشی اکسید نیتروژن نیز با تثبیت موقت فعالیت نورون‌ها در مغز به وجود می‌آید.
بیشتر بخوانید:
دیدگاه شما مخاطبین عزیز تکراتو درخصوص گاز خنده یا گاز شادی و عوارض آن چیست؟ آیا با توجه به مضرات و فواید گاز خنده آور یا گاز شادی که در مطلب اشاره کردیم، استفاده از این گاز را برای مصارف شخصی توصیه می‌کنید؟ لطفاً نقطه نظرت خود را با ما در بخش کامنت‌ها به اشتراک بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید