ما برای شارژ کردن هر وسیله برقی، آن را به یک منبع برق وصل می‌کنیم. مثلا برای گوشی، آن را به پریز برق می‌زنیم یا به پاور متصلش می‌کنیم. این یک کار طبیعی است. ولی چند سالی هست که یک تکنولوژی جدید و تازه‌ای روی کار آمده است که این رابطه یک طرفه را بر هم زده. این فناوری جدید، «شارژ معکوس یا Reverse Charge» نام دارد. در این مقاله به تعریف این ویژگی و انواع آن می‌پردازیم و می‌گوییم که چگونه کار میکند. در ادامه توضیح می‌دهیم یک دستگاه، باید چه خصوصیتی داشته باشد تا از Reverse Charge استفاده کند. با سخت‌افزارمگ همراه باشید.
شارژ معکوس (Reverse Charge) چیست؟
قابلیتی در دستگاه‌های الکترونیکی مدرن (مثل گوشیهای هوشمند) است که دستگاه شما را به یک منبع برق تبدیل میکند.
یعنی به‌جای اینکه گوشی شما از یک منبع برق دیگر شارژ بگیرد، خودش می‌تواند به‌عنوان یک منبع برق عمل کند و یک وسیله دیگر را شارژ کند. درواقع هر گوشی‌ای که قابلیت شارژ معکوس دارد، به یک پاوربانک تبدیل می‌شود. البته همه دستگاه‌های الکترونیکی و تمام گوشیهای جدید، این قابلیت را ندارند. از Reverse Charge برای شارژ کردن وسایلی مثل یک گوشی، ایرباد بلوتوثی، هدفون بی‌سیم، ساعت هوشمند، مچ بند هوشمند و…. استفاده می‌شود.
امروزه این تکنولوژی بیشتر برای شارژ بی‌سیم، معروف است. یعنی شما در بازار بیشتر با این عبارت: «Wireless Reverse Charging» روبه‌رو می‌شوید. اولین گوشی‌ای که شارژ معکوس بی‌سیم داشت، Huawei Mate 20 Pro بود که در سال ۲۰۱۸ عرضه شد. سپس سامسونگ در سال ۲۰۱۹ با سری گلکسی S10، شارژ معکوس را وارد گوشیهای خودش کرد. در ادامه نوبت به اپل رسید که این قابلیت را در سری آیفون ۱۱ پیاده کند. به‌ترتیب بقیه شرکت‌ها مثل شیائومی و آنر، Reverse Charge بی‌سیم را به گوشی‌هایشان اضافه کردند.
البته شارژ معکوس به‌صورت کابلی هم وجود دارد اما محبوبیت کمتری نسبت به وایرلس دارد. در ادامه مقاله، هر دو را معرفی می‌کنیم.
مزیت‌های شارژ معکوس
شاید خیلی از افراد فکر کنند که Reverse Charge یک ویژگی بلااستفاده است. وقتی پریز برق و پاوربانک وجود دارد، چرا کسی باید بخواهد که از شارژ دستگاه خودش بزند و به وسیله دیگری بدهد؟ درواقع چندین جواب برای این سوال وجود دارد:
مواقع اضطراری: به‌فرض گوشی شما شارژ کمی دارد و باید به کسی فورا زنگ بزنید. در اینجا اگر وسیله دیگر و گوشی شما، هر دو از شارژ معکوس پشتیبانی کنند، می‌توانید شارژ باتری را بیشتر کنید و تماس اورژانسی بگیرید.
عکاسی در شب: برای عکاسی در شب و مکا‌ن‌های خیلی تاریک، بهترین راه، استفاده از فلش دوربین است. اما خود فلش زدن هم به مقداری باتری نیاز دارد. کمبود باتری می‌تواند با شارژ معکوس جبران شود.
بهترین گزینه برای ورزشکاران و افراد اهل پیاده‌روی: اگر ورزش می‌کنید یا صرفا در پارک قدم می‌زنید، درحالی که آهنگ یا پادکست گوش می‌دهید، اگر شارژ ایربادتان تمام شود می‌توانید از گوشی خود استفاده کنید و دوباره ایربادها را شارژ کنید.
شارژ معکوس بی‌سیم چگونه کار میکند؟
به‌عنوان مثال گوشی شما «گوشی A» است و می‌خواهید «گوشی B» دوستتان را به‌طور بی‌سیم، شارژ کنید. گوشی A و B، هر کدام درون خود دارای یک سلف یا کویل (Coil) هستند. این سلف، جریان متناوب برق را با خود حمل میکند. از طرفی، سلف به باتری متصل است. یعنی سلف گوشی A به باتری خودش و سلف گوشی B به باتری خودش متصل است.
این جریان متناوب باعث می‌شود که یک میدان مغناطیسی دور سلف هر گوشی تشکیل شود. بنابراین الان دو میدان مغناطیسی وجود دارد: یکی دور سلف گوشی A و یکی دور سلف گوشی B. وقتی که گوشی A و B به هم نزدیک می‌شوند، میدان مغناطیسی سلف گوشی A، یک جریان الکتریکی را به سلف گوشی B القا میکند. حالا سلف گوشی B، این جریان الکتریکی را دریافت میکند و از آنجایی که سلف به باتری متصل است، این جریان الکتریکی به باتری می‌رسد. درنتیجه گوشی B شارژ می‌شود.
البته توجه داشته باشید که در بعضی از گوشی‌ها برای استفاده از این ویژگی، باتری گوشی باید حداقل %۲۰ شارژ داشته باشد. وگرنه اجازه Reverse Charge داده نمی‌شود.
استاندارد Qi چیست؟
گفتیم فقط دستگاه‌هایی که یک ویژگی مخصوصی را داشته باشند، توانایی شارژ معکوس دارند. این ویژگی به‌خصوص، داشتن استاندارد «Qi» است. استاندارد Qi، یک قابلیت است که باعث می‌شود یک دستگاه به‌شکل بی‌سیم شارژ شود. از خوبی‌های این فناوری، حذف کابل و آداپتور شارژر است.
Qi در ابتدا فقط برای شارژ وایرلس استفاده می‌شد. اما این فناوری ارتقا پیدا کرد و به‌شکل شارژ «معکوس» وایرلس هم در آمد. توجه داشته باشید که این استاندارد Qi مخصوص شارژ بی‌سیم است و در کابلی‌ها وجود ندارد. همچنین Qi یک تکنولوژی استاندارد باز است که یعنی همه‌ی شرکت‌ها بدون گرفتن حق لایسنس، می‌توانند از آن استفاده کنند. چه در شارژ مستقیم و چه معکوس، امواج الکترومغناطیسی هستند که دستگاه دیگر را شارژ می‌کنند.
جالب است بدانید که Qi یک کلمه چینی است و به‌صورت «چی» تلفظ می‌شود. چی به معنی «انرژی حیات» است. البته Qi تنها استاندارد شارژ بی‌سیم در کل دنیا نیست. PMA و A4WP هم نمونه‌هایی از استانداردهای شارژ وایرلس هستند.
آیا کیفیت Qi بین شرکت‌های مختلف، با هم متفاوت است؟
بله. از آنجایی که Qi یک استاندارد باز است، هر شرکتی می‌تواند از آن استفاده کند و حتی آن را تغییر دهد. برای همین کیفیت آن مثلا در گوشیهای سامسونگ با اپل متفاوت است.
چه نوع دستگاه‌هایی را می‌توان با استاندارد Qi شارژ کرد؟
تمام دستگاه‌هایی که این استاندارد در آن‌ها به کار رفته باشد، می‌توانند یکدیگر را شارژ کنند. گوشی‌ها هم همینطور هستند. البته گزینه شارژ معکوس در هر گوشی، نام متفاوتی دارد ولی کارکردش یکی است. مثلا در گوشیهای سامسونگ به اسم Wireless Power Share است ولی در گوشیهای پیکسل گوگل به نام Battery Share.
در اینجا گوشی سامسونگ و گوگل با اینکه اسم متفاوتی از شارژ معکوس دارند، ولی چون هر دو دارای استاندارد Qi هستند، می‌توانند یکدیگر را شارژ کنند. این فقط مخصوص گوشی‌ها نیست. مثلا یک گوشی پیکسل، می‌تواند هدفون بی‌سیم سامسونگ را هم شارژ کند. چیزی که مهم است، داشتن استاندارد Qi است.
آیا امواجی که در شارژ وایرلس است، به بدن انسان آسیب می‌رساند؟
هنوز هیچ جواب قطعی و صددرصدی برای این سوال وجود ندارد. تعدادی از محققان گفته‌اند که امواج الکترومغناطیسی به بدن انسان آسیب می‌زند. بااین‌حال محققان دیگری هم گفته‌اند که ضرری ندارند. اما پیشنهاد می‌کنیم وقتی که می‌خواهید گوشی خود را شارژ کنید، اولویت خود را با کابل بزارید.
انواع شارژ معکوس
کلا به دو روش، امکان ریورس شارژ وجود دارد:
کابلی (سیمی)
در این نوع، یک سر کابل به (مثلا) گوشی و سر دیگر به دستگاه مقصد متصل می‌شود. چون اتصال مستقیم است، پس سرهای کابل باید وارد پورت‌های USB شوند. برای همین در انتقال شارژ گوشی-به-گوشی ممکن است به یک تبدیل مثل OTG نیاز داشته باشید.
مزایا: افزایش سرعت شارژ – کاهش زمان شارژ – بی‌خطر بودن برای بدن انسان
معایب: محدودیت حرکت گوشی‌ها
وایرلس (بی‌سیم)
شارژ وایرلس چون سرعت کمتری نسبت به کابلی دارد، به‌عنوان یک راه حل جایگزین در نظر گرفته می‌شود. مثل زمانی که شارژ گوشی دوست شما کم است و کابلش را هم فراموش کرده با خود بیاورد. امروزه شارژ معکوس وایرلس معمولا در گوشیهای پرچمدار دیده می‌شود. حتی اگر طرفداران زیادی هم نداشته باشد، باز هم شرکت‌ها برای قدرت‌نمایی هم که شده، این قابلیت را در محصولاتشان قرار می‌دهند.
مزایا: آزاد بودن گوشی – قابلیت انتقال شارژ بین دستگاه‌های دارای استاندارد Qi
معایب: کاهش سرعت شارژ – افزایش زمان شارژ – امکان خطرناک بودن امواج الکترومغناطیسی برای بدن انسان (مورد احتمالی)
شارژ معکوس کابلی بهتر است یا وایرلس؟
کابلی. چه برای شارژ مستقیم و عادی که می‌خواهید باتری گوشی را پر کنید و چه برای شارژ معکوس، در هر مدلی، شارژ کابلی سریعتر و از هر نظر برتر است. این به‌دلیل اتصال مستقیم با منبع برق است.
برج تسلا
ما برای شارژ وایرلس و انتقال برق بی‌سیم، مدیون دستاوردهای نیکولا تسلا هستیم. درست است که تلفن‌های شارژی در سال ۲۰۰۰ ساخته شدند و تسلا در سال ۱۹۴۳ از دنیا رفت، ولی او در زمان حیاتش موفق شد انتقال برق بی‌سیم را کشف کند. او با «برج واردن‌کلیف» که به «برج تسلا» هم معروف شد، ثابت کرد که می‌توان برق را بدون هیچ سیمی منتقل کرد. متاسفانه برج واردن‌کلیف در بحبوحه‌ی جنگ جهانی اول به‌طور کامل نابود شد.
پاسخ کوتاه به سوالات متداول
شارژ معکوس (Reverse Charge) چیست؟
با این قابلیت می‌توانید یک دستگاه دیگر را با دستگاه خودتان شارژ کنید.
شارژ معکوس کابلی بهتر است یا وایرلس؟
کابلی. چون اتصال مستقیمی با منبع برق دارد، می‌تواند مقدار برق بیشتری را در مدت زمان کمتری منتقل میکند.
استاندارد Qi چیست؟
یک استاندارد است که باعث می‌شود یک دستگاه به‌شکل بی‌سیم شارژ شود.
مطالب مرتبط:
دیدگاهتان را بنویسید