در فهرست بیماری‌هایی که هیچ‌کس نمی‌خواهد به آن‌ها مبتلا شود، سرطان و اچ‌آی‌وی در رتبه‌های بالایی دارند و پل ادموندز، مرد اهل کالیفرنیا همزمان به هردو مبتلا بود.
بااین‌حال ادموندز با کمک درمان خاصی که از ۵ سال پیش روی او انجام شد، اکنون توانسته است هر دو بیماری خود را شکست دهد. وی اکنون درحال بهبودی از لوسمی حاد مغز استخوان (AML) است و تا دو سال دیگر می‌توان او را نجات‌یافته از اچ‌آی‌وی تلقی کرد؛ زیرا ۵ سال از آخرین درمانش خواهد گذشت.
تیم پزشکی مسئول درمان حیرت‌انگیز ادموندز، برای جشن‌گرفتن این اتفاق مقاله‌ای در مجله‌ی پزشکی نیوانگلند منتشر کردند و به تشریح این مورد خاص پرداختند. درمانی که به بهبودی این مرد منجر شد به‌عنوان پیوند سلول‌های بنیادی یا در اصطلاح پزشکی «پیوند سلول‌های خون‌ساز آلوژنیک» شناخته می‌شود.
روش پیوند سلول‌های خون‌ساز آلوژنیک به‌عنوان بخش نهایی درمان سرطان‌های خون مانند لوسمی، میلوما و لنفوم، زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که سلول‌های بنیادی خون‌ساز در مغز استخوان بیمار به‌دلیل پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی از بین رفته باشند. در این روش، سلول‌های بنیادی سالم خون‌ساز از یک اهداکننده با ژن‌های مشابه (نه یکسان) به بیمار پیوند زده می‌شوند و می‌توانند شروع به تولید خون بدون سرطان کنند.
سلول‌های بنیادی اهداشده به ادموندز، دربرابر HIV-1 مقاوم بودند
به‌گفته‌ی پزشکان، سلول‌های بنیادی اهدایی به ادموندز یک مزیت اضافی نیز دارند. این سلول‌ها به‌دلیل جهش ژنتیکی، درمقابل HIV-1 مقاوم هستند. او پیش از پیوند، ۳۱ سال با HIV-1 زندگی کرده بود. ادموندز با تشریح تجربیات خود در سان‌فرانسیکو در دهه‌ی ۸۰ می‌گوید: «مردم پس از فهمیدن مثبت‌بودن HIV، در عرض چند سال جان خود را ازدست می‌دادند. ابر سیاهی بر بالای شهر قرار داشت.»
در سال ۱۹۸۸، جواب تست HIV و سرطان پل ادموندز هر دو مثبت بود و او در آن زمان به انستیتو ملی سرطان شهر امید گفت که گویی حکم اعدام برایش صادر شده است. ادموندز از سال ۱۹۹۷ تحت درمان ضد رتروویروسی برای HIV قرار گرفت. این درمان به‌طرز موثر ویروس را تا سطوح شناسایی‌ناپذیر سرکوب کرد.
بااین‌حال درمان ضد رتروویروسی HIV را درمان نمی‌کند؛ بنابراین DNA ویروس همیشه در سلول‌های ایمنی خون او وجود داشت؛ البته تا زمانی‌که درمان سرطان، نوع متفاوتی از DNA را به سیستم او وارد کرد.
ادموندز در پیوند خود نوعی از سلول‌های بنیادین را دریافت کرد که از دو نسخه جهش ژنتیکی نادر به‌نام CCR5 delta-3 که باعث می‌شد تا افراد دربرابر HIV مقاوم شوند، برخوردار بودند. فقط درحدود یک تا دو درصد از جمعیت جهان این جهش را دارند؛ اما با کمک برنامه‌ی پیوند سلول‌های بنیادی خون و مغز استخوان شهر امید، اهداکننده‌ی مشابهی با این جهش برای ادموندز پیدا شد.
اچ‌آی‌وی از گیرنده‌ی CCR5 برای ورود و حمله به سیستم ایمنی استفاده می‌کند؛ اما جهش CCR5 به این معنا است که ویروس دیگر نمی‌تواند از این مسیر وارد شود. عمل پیوند، به‌طور کامل مغز استخوان و سلول‌های بنیادی خون ادموندز را با مغز استخوان و سلول‌های بنیادی اهداکنندگان جایگزین کرد و از آن زمان تاکنون هیچ نشانه‌ای از AML و HIV در او دیده نشده است. ادموندز یکی از تنها پنج نفر حاضر در جهان است که تا به امروز با این درمان بهبود یافته‌اند.
پس از پیوند، دی‌اِن‌اِی اچ‌آی‌وی که زمانی سلول‌های خونی ادموندز در آن نگهداری می‌شد، در هیچ قسمتی از بدنش یافت نشد. او به‌خاطر علم موافقت کرد که درمان HIV خود را ۲۵ ماه پس از پیوند متوقف کند. در این شرایط اگر ویروس هم‌چنان در بدن او وجود داشت به احیای RNA اچ‌آی‌وی در خون او منجر می‌شد.
پزشکان معالج ادموندز در مقاله‌ی خود می‌نویسند: «در زمان پیگیری بیمار، ۳۵ ماه پس از قطع درمان ضد رتروویروسی، او عاری از عفونت HIV-1 بود. این مورد نشان داد که ممکن است عفونت HIV-1 در بیماران مسن‌تری که برای درمان سرطان، تحت HCT با شدت کاهش‌یافته قرار می‌گیرند هم درمان شود.»
پیوند سلول‌های بنیادی خطرات قابل‌توجهی را با خود به‌همراه می‌آورد و به همین دلیل همه‌ی افراد مبتلا به HIV نمی‌توانند آن را دریافت کنند. اسفاده از این درمان فقط برای افرادی امکان‌پذیر است که سرطان خون آن‌ها در مرحله‌ی خطرناکی قرار دارد و زندگی این افراد را تهدید می‌کند. در چنین شرایطی درمان HIV می‌تواند به‌عنوان نوعی پاداش اضافی محسوب شود.
جانا دیکتر، یکی از پزشکان شهر امید که درگیر پرونده‌ی ادموندز بود امیدوار است که دیگران نیز از این درمان یک تیر و دو نشان در آینده بهره‌مند شوند. او می‌گوید: «ایده‌ی درمان همزمان HIV و سرطان برای افرادی که از پیوند سلول‌های بنیادی برای درمان سرطان خود سود می‌برند شگفت‌انگیز است.»
مقاله‌ی پزشکان در مجله‌ی پزشکی نیوانگلند منتشر شده است.
دیدگاهتان را بنویسید