مخترعان در سراسر جهان در سالهای منتهی به قرن بیستم اختراعات جدید و هیجان انگیزی را به ثبت میرساندند. کارهای علمی در فناوری رادیو نیز در حال پیشرفت بود. به طور خاص دو مرد؛ دانشمند صربستانی آمریکایی، نیکولا تسلا (Nikola Tesla) و فیزیکدان ایتالیایی، گولیلمو مارکونی (Guglielmo Marconi) در رقابت برای اختراع رادیو به رقابت پرداختند. اما رادیو چه زمانی و توسط چه کسی اختراع شد؟
بیش از ۱۰۰ سال از اختراع رادیو گذشته و اگر امکان این را داشتیم که از هر دو نفری که رادیو را اختراع کردهاند بپرسیم احتمالاً دو پاسخ متفاوت دریافت میکردیم. اما واقعیت چیست؟ خالق حقیقی رادیو چه کسی بوده؟
داستان مبهم است و اکتشافات علمی با دعوای قضایی و بازاریابی خوب قدیمی ترکیب شده است. اما بیایید ببینیم میتوانیم گره داستان باز کنیم یا خیر.
سیمپیچی که تسلا مخترع آن بود
پس از مهاجرت به ایالات متحده در سال ۱۸۸۴، تسلا سیم پیچ القایی یا سیم پیچ تسلا را اختراع کرد، دستگاهی که برای ارسال و دریافت امواج رادیویی ضروری است و اداره ثبت اختراع ایالات متحده بعداً اعلام کرد که مارکونی برای کار خود به آن اعتماد کرده است.
اما در سال ۱۸۹۵، آتش سوزی آزمایشگاه تسلا را در حالی که او آماده ارسال سیگنال رادیویی در فاصله ۵۰ مایلی (۸۰ کیلومتری) به وست پوینت، نیویورک بود، ویران کرد.
در همین حال، مارکونی آزمایشهای خود را انجام میداد و در سال ۱۸۹۶ سیگنالهای رادیویی مبتنی بر کد مورس را در فواصل نزدیک به ۴ مایل (۶ کیلومتر) در انگلستان ارسال و دریافت کرد و این اولین ارتباط رادیویی بود. در همان سال، او برای ثبت اولین پتنت در دنیا در زمینه تلگراف بیسیم در انگلستان درخواست داد و مجوز او ثبت شد.
ثبت پتنت اولین رادیو
تسلا اولین درخواستهای ثبت اختراع خود را در زمینه کار با رادیو در سال ۱۸۹۷ در آمریکا ثبت کرد. او همچنین در سال ۱۸۹۸ یک قایق کنترلشده با رادیو را در میدان مدیسون اسکوئر گاردن ساخت و به نمایش گذاشت. اینجا همان نقطهای است که در دنیای ارتباطات بیسیم همه چیز پیچیده میشود.
در سال ۱۹۰۰، اداره ثبت اختراعات ایالات متحده آمریکا اختراعات ۶۴۵۵۷۶ و ۶۴۹۶۲۱ (طراحی بنیادی کویلهای تسلا) را در تاریخهای ۲۰ مارس و ۱۵ می به ترتیب به تسلا اعطا کرد. اختراعات رادیویی تسلا مالکیت او را بر یکی از ضروریات کلیدی در ارتباطات رادیویی تضمین کرد. در همان سال، در ۱۰ نوامبر، مارکونی برای تلگراف تنظیمشده درخواست ثبت اختراع با شماره ۷۷۷۷ را ارائه کرد.
در ابتدا، اداره ثبت اختراعات درخواستهای مارکونی را به این دلیل رد کرد که کار او بر استفاده از کویلهای تسلا متکی بود. مارکونی بدون اینکه دلسرد شود، از ارتباطات و ثروت پدرش برای پیشبرد یک تجارت سودآور مبتنی بر فناوری تلگراف خود استفاده کرد و در عین حال، پیگیری حق ثبت اختراع رادیویی خود را ادامه داد. در سال ۱۹۰۱، او اولین تلگراف فرااقیانوسی خود را ارسال کرد.
مارکونی در حالی که از حمایت مالی سرمایهگذاران شرکت اندرو کارنگی و توماس ادیسون برخوردار بود، به مدت سه سال تجدید درخواست ثبت اختراع کرد. سرانجام در سال ۱۹۰۴، اداره ثبت اختراعات ایالات متحده آمریکا در تصمیمی غیرقابل توضیح، رأی قبلی خود را لغو کرد و به این مخترع ایتالیایی، حق ثبت اختراع اختراع رادیو را اعطا کرد.
جایزه نوبل و ادامه رقابت
اعطای جایزه نوبل فیزیک در سال ۱۹۰۹ به مارکونی رقابت او با تسلا را بیش از پیش شعلهور کرد. در سال ۱۹۱۵، تسلا از شرکت مارکونی به دلیل نقض حق ثبت اختراع شکایت کرد که فایدهای نداشت. مارکونی پیروز شد. اما آیا واقعا همینطور بود؟
در چرخشی طنزآمیز از سرنوشت، شرکت مارکونی در سال ۱۹۴۳ بهخاطر نقض حق ثبت اختراع در طول جنگ جهانی اول، از دولت آمریکا شکایت کرد. اما این پرونده هیچگاه به دادگاه نرسید.
در عوض، برای جلوگیری از رسیدگی کامل به این شکایت، دیوان عالی ایالات متحده آمریکا، اعتبار حق ثبت اختراع شماره ۶۴۵۵۷۶ را تأیید کرد و بدین ترتیب، تسلا (که چند ماه قبل درگذشته بود) را دوباره بهعنوان مخترع رادیو به رسمیت شناخت. بااینحال، بسیاری از مردم هنوز هم تمایل دارند تا مارکونی را پدر رادیو بدون سیم بدانند.
از تلگراف بیسیم تا ایستگاههای رادیویی امروزی
تلگراف بیسیم اختراعشده توسط مارکونی، تسلا و دیگران با برنامههای رادیویی که امروزه بهآنها گوش میدهیم، تفاوت زیادی داشت. پس از ارسال اولین سیگنال رادیویی، چه اتفاقی افتاد که منجر به گسترش ایستگاههای رادیوییای شد که امروزه داریم؟
برای انتقال سیگنالهای پیچیدهتر از کد مورس (مانند صدای انسان)، پخش رادیویی اولیه از رادیوی مدولاسیون دامنه (AM) استفاده میکرد. اولین برنامههای رادیو AM پیامهای دولتی بودند که در اوایل دهه ۱۹۰۰ ارسال میشدند.
در دهه ۱۹۲۰، رادیو به خانههای مردم عادی آورد. امواج رادیویی AM میتوانستند مسافتهای طولانی را طی کنند، اما اختلالات صدایی بیشتر بود.
رادیوی مدولهشده با فرکانس، یا بهاختصار FM، در سال ۱۹۳۳ توسط ادوین هاوارد آرمسترانگ (Edwin Howard Armstrong) اختراع شد. امواج رادیویی FM وفاداری صوتی بالاتری نسبت به امواج رادیویی AM دارند، به این معنی که آنها صدایی نزدیکتر به صدای اصلی ارائه میدهند.
پخش FM نهایتاً به رسانه اصلی برای موسیقی تبدیل شد، در حالی که رادیو AM همچنان با برنامههای گفتگو و رادیوهای محلی محبوب باقی ماند. به همین دلیل است که معمولاً آهنگهای برتر را در یک ایستگاه رادیویی FM خواهید شنید، نه یک ایستگاه AM.
به نظر شما در جنگ میان مارکونی و تسلا، چه کسی حق داشت و مخترع واقعی رادیو از نگاه شما کیست؟
دیدگاهتان را بنویسید