بیگ بنگ: دنباله‌دار «۱۲پ/پونزبروکز» (۱۲P/Pons-Brooks) موسوم به «دنباله‌دار شیطان» هر ۷۱ سال، مدار خود را کامل می‌کند و در ۲۱ آوریل(۲ اردیبهشت) به نزدیکترین فاصله با خورشید می‌رسد.
دنباله‌دارها به گلوله‌های برفی کثیف معروفند. اما این جرم آسمانی یک دنباله‌دار یخ‌فشان است. ۱۲پی دارای هسته‌ای جامد با قطر ۳۰ کیلومتر است که با مخلوطی از یخ، غبار و گاز پر شده است. هسته توسط یک ابر گازی به نام گیسو احاطه شده است که از درون دنباله‌دار به بیرون نشت می کند.
هنگامی که تابش خورشیدی درون دنباله‌دار را گرم می‌کند، فشار درونی افزایش یافته و مواد درونی دنباله‌دار از طریق شکاف‌های کوچک و بزرگی که در پوسته آن واقع است به بیرون فوران می‌کند. وقتی این فوران‌ها رخ می‌دهد دنباله‌دار درخشان‌تر شده و رصد آن آسان‌تر می‌شود.
این دنباله‌دار شبیه به دنباله‌دار هالی است. دنباله‌دار هالی که یکی از معروفترین دنباله‌دارها محسوب می‌شود، هر۷۲ تا ۷۵ سال یک بار به روشنی در آسمان کره زمین پیدا می‌شود و به نحوی است که می‌توان آن را با چشم غیرمسلح تماشا کرد.
هرچند برخی گزارش‌های تاریخی نشان می‌دهند که «۱۲پ/پونزبروکز» در قرن چهاردهم دیده شده، با این حال نام آن از ژان لوئیس پونز ستاره‌شناس فرانسوی گرفته شده که آن را در سال ۱۸۱۲ کشف کرد. بخش دوم نام این دنباله‌دار نیز از اسم ویلیام رابرت بروکس ستاره‌شناس بریتانیایی-آمریکایی گرفته شده که در دوره بعدی عبور این دنباله‌دار در سال ۱۸۸۳ آن را مشاهده کرد.
به خاطر مه و غباری که اطراف آن را به شکل شاخ در آورده بود، لقب «دنباله‌دار شیطان» را به خود اختصاص داد. در حالی که این دنباله‌دار و رنگ سبز آن قبلاً در آسمان شب دیده شده، کارشناسان انتظار دارند که در هفته‌های آینده درخشان‌تر شود.
دکتر پل استروم، اخترفیزیکدان در دانشگاه وارویک، گفت: «انتظار می‌رود این دنباله‌دار به قدر ۴.۵ برسد، به این معنی که از یک مکان تاریک به راحتی قابل مشاهده است.»
این دنباله‌دار که چند ماه گذشته در صورت‌های فلکی قو، آندرومدا قرار داشت، اکنون به صورت فلکی حمل رسیده و همزمان با غروب خورشید می‌توان آن را در حوالی غرب آسمان مشاهده کرد. همچون بسیاری از اجرام آسمانی، برای رصد این دنباله‌دار بهتر است مکانی که آسمانی صاف، تاریک، به دور از آألودگی نوری شهر و از همه مهمتر افقی باز دارد پیدا کنید.
با این وجود دکتر رابرت ماسی، معاون انجمن سلطنتی نجوم بریتانیا، می‌گوید که حتی اگر این دنباله‌دار درخشان‌تر نیز بشود، باز هم دیدن آن دشوار است و به همین خاطر ابزارهای اساسی مانند تلسکوپ‌های کوچک می‌توانند در تماشای آن بسیار کمک کنند.
اما با چشم غیرمسلح فقط یک لکه مبهم و مات خواهید دید؛ البته به شرطی که چشمانتان تیزبین باشد و در مکانی که دارای بهترین آسمان از لحاظ رصدی است حاضر باشید. اگر خوش شانس باشید شاید بتوانید دم دنباله‌دار را نیز تشخیص دهید.
دنباله‌دار ۱۲پی با سرعتی در حدود ۶۴۵۰۰ کیلومتر در ساعت در حال حرکت در منظومه‌شمسی است. این دنباله‌دار در ۲۱ آوریل( ۲ اردیبهشت) به نزدیکترین فاصله از خورشید می‌رسد، سپس در مسیر بازگشت به قسمت‌های بیرونی منظومه‌شمسی از کنار زمین عبور خواهد کرد. این دنباله‌دار در ۲ ژوئن(۱۴ خرداد) به نزدیکترین فاصله از زمین خواهد رسید، احتمالا در این زمان می‌توان آن را به راحتی با چشم غیرمسلح مشاهده کرد.
سایت علمی بیگ بنگ / منابع: earthsky.org , skyatnightmagazine.com
دیدگاهتان را بنویسید