به تازگی یوتیوبر Paulo Gomes ویدئویی از ارتقای حافظه کارت گرافیک RTX 3060 8GB به ۱۲GB منتشر کرده است. این ویدیو نسبت به پروژه قبلی این یوتیوبر که ماد کردن کارت گرافیک RTX 3070 برای میزبانی از ۱۶ گیگابایت حافظه بود، خیلی عجیب‌تر و پیچیده‌تر است.
تبدیل کارت گرافیک RTX 3060 8GB به ۱۲GB
کارت گرافیک GeForce RTX 3060 ابتدا با ۱۲GB حافظه عرضه شد و تنها نسخه قابل سفارش آن هم نسخه ۱۲ گیگابایتی بود، اما بعدتر انویدیا تصمیم گرفت میزان حافظه آن را به ۸ گیگابایت کاهش بدهد. هر دو کارت به پردازشگر مشابه با تعداد هسته‌های یکسان مجهز هستند، اما تفاوت اصلی آن‌ها در بخش حافظه است. نسخه ۸ گیگابایتی این کارت گرافیک برای اینکه بتواند از این ظرفیت حافظه پشتیبانی کند، به یک رابط ۱۲۸ بیتی مجهز شد؛ در حالی که رابط حافظه نسخه ۱۲ گیگابایتی ۱۹۲ بیتی بود. این تغییر باعث شد که عملکرد کارت گرافیک در رزولوشن‌های بالا و به طور کلی سناریوهایی که بازی به VRAM زیاد نیاز دارد، افت قابل توجهی پیدا کند. به همین خاطر، نسخه ۱۲ گیگابایتی این کارت گرافیک برای گیمینگ در سال ۲۰۲۳ عملکرد بسیار بهتری از خودش نشان می‌دهد.
اما اینطور که به نظر می‌رسد، امکان ارتقای حافظه نسخه ۸ گیگابایتی این کارت گرافیک به ۱۲ گیگابایت وجود دارد و این کار غیرممکن نیست. البته پیش‌نیاز این کار، دانش و تجربه فنی زیاد و البته فضای کافی برای نصب چیپ‌های بیشتر حافظه است.
بیشتر کارت گرافیک‌های RTX 3060 8GB از PCB نسخه ۱۲ گیگابایتی استفاده می‌کنند. PCB اصلی این کارت گرافیک برای ۱۲ چیپ حافظه فضا دارد که در نسخه‌های ۸ گیگابایتی، تنها ۸ چیپ حافظه به جای آن‌ها نصب می‌شود. در نتیجه، روی برد این کارت‌ها چهار جایگاه خالی وجود دارد که چیپی روی آن‌ها نیست.
تبدیل رابط ۱۲۸ بیتی به ۱۹۲ بیتی
البته این پروژه به نصب چهار ماژول حافظه اضافی روی PCB ختم نمی‌شود. در واقع خود PCB کارت نیز باید برای پشتیبانی دوباره از رابط حافظه ۱۹۲ بیتی تغییر کند، همچنین بایوس کارت نیز باید به بایوس مخصوص ۱۲ گیگابایتی تغییر داده بشود. در واقع اگر بایوسی برای نسخه ۱۲ گیگابایتی RTX 3060 وجود نداشت، این پروژه اصلاً قابل انجام نبود.
این یوتیوبر ازبنچمارک Unigine Superposition برای تست و مقایسه نسخه‌های ۸GB و ۱۲GB کارت گرافیک RTX 3060 استفاده کرده است. پاور لیمیت کارت روی ۱۰۰ درصد تنظیم بوده و سرعت فن هر دو کارت نیز روی یک مقدار ثابت فیکس شده تا احتمال رخ دادن هر جور گلوگاه کمینه بشود و نتایج تست‌ها نیز تا حد امکان شبیه هم و قابل اطمینان باشد. اینطور که به نظر می‌رسد، نسخه ۱۲ گیگابایتی این کارت گرافیک در تست ۱۰۸۰p Extreme نسبت به نسخه ۸ گیگابایتی، تا ۲۲ درصد عملکرد بهتری از خودش نشان می‌دهد.
بگذارید بار دیگر تکرار کنیم که انجام این ارتقا، یک کار بسیار تخصصی است و کاربر عادی به هیچ وجه نباید دست به چنین عملیاتی روی کارت گرافیک خودش بزند.
دیدگاهتان را بنویسید