زمان مطالعه: 11 دقیقه
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های دنیای ارزهای دیجیتال، نبود یک راه‌حل بومی و کاملاً کریپتویی برای ایجاد یک ابزار مالی دلاری است که به صورت جهانی در دسترس بوده و به زیرساخت‌های سنتی وابسته نباشد. در حال حاضر، دارایی‌های دیجیتالی که ارزش خود را بر اساس دلار آمریکا تنظیم می‌کنند، نقش مهمی در اکوسیستم کریپتو دارند؛ چون به کاربران کمک می‌کنند سرمایه‌شان را از نوسانات شدید قیمت ارزهای دیجیتال دور نگه دارند. استیبل‌کوین‌های متمرکز مانند تتر (USDT) از نظر ثبات و مقیاس‌پذیری عملکرد خوبی دارند، اما به شدت به سیستم مالی سنتی و نهادهای نگه‌دارنده وابسته‌اند. در مقابل، استیبل کوین‌های غیرمتمرکز معمولاً با مشکلاتی مثل مقیاس‌پذیری و ناپایداری در طراحی سازوکار روبه‌رو هستند. پروژه اتنا (Ethena) بر این باور است که دنیای کریپتو به نوعی پول نیاز دارد که کاملاً با این فضا پیوند خورده باشد و بر پایه اصول و ارزش‌های آن ساخته شود. به همین دلیل، این پروژه استیبل کوین USDe را معرفی کرده است؛ یک دلار مصنوعی مبتنی بر کریپتو که پلی است میان ثبات دلاری و استقلال دنیای رمزارزها.
اتنا چیست؟
اتنا پروتکلی است که برای ایجاد، بازخرید و استیک کردن استیبل کوین USDe طراحی شده است. این پروتکل مسئول انجام عملیات اصلی مربوط به USDe است؛ از جمله ایجاد و بازخرید توکن‌ها، مدیریت وثیقه و ریسک، استیکینگ و دیگر فرآیندهای مرتبط.
برای این منظور، اتنا از ترکیب قراردادهای هوشمند، الگوریتم‌های مدیریت پوزیشن و مجموعه‌ای از فعالیت‌های خارج از زنجیره استفاده می‌کند تا اطمینان حاصل شود که استیبل کوین USDe همان‌طور که طراحی شده، عمل می‌کند. فرایندهای ساخت و بازخرید استیبل‌کوین USDe نیز به صورت کاملاً خودکار و تحت کنترل قراردادهای هوشمند انجام می‌شود.
به گفته تیم پروژه، هدف اتنا ایجاد یک راه‌حل مالی بومی کریپتو است؛ با ساخت یک دارایی مصنوعی که پشتوانه ۱:۱ با دلار آمریکا دارد. با اینکه USDe از نظر فنی یک استیبل‌کوین مانند USDT یا DAI محسوب نمی‌شود، اما طوری طراحی شده که قیمت آن نزدیک به یک دلار آمریکا باقی بماند.
استیبل کوین USDe چیست؟
ارز دیجیتال USDe استیبل‌کوینی است که توسط پروژه اتنا ساخته شده و هدف آن ایجاد نوعی «دلار مصنوعی بومی کریپتو» است، رمزارزی که ارزش آن همیشه نزدیک به یک دلار آمریکا باقی می‌ماند و به بانک‌ها یا سیستم مالی سنتی وابسته نیست.
استیبل کوین USDe از زمان عرضه عمومی خود رشد چشمگیری داشته است. این توکن تنها در هفته اول پس از راه‌اندازی توانست به ۴۰۰ میلیون دلار عرضه در گردش برسد و کمتر از دو ماه بعد، این عدد از ۲ میلیارد دلار نیز فراتر رفت. در حال حاضر، ارزش بازار USDe بیش از ۱۰ میلیارد دلار است.
عرضه و پشتوانه
کاربران تأییدشده (whitelisted participants) می‌توانند با استفاده از دارایی‌های مشخص‌شده به عنوان وثیقه، استیبل کوین USDe ایجاد کنند. در حال حاضر، دارایی‌های پشتیبانی‌شده شامل USDT، ETH، stETH (اتریوم استیک‌شده) و اخیراً BTC هستند. از زمان اضافه شدن بیت‌کوین به فهرست دارایی‌های وثیقه‌ای، این ارز دیجیتال به یکی از پشتوانه‌های مهم USDe تبدیل شده و در زمان نگارش این متن، حدود ۲۴ درصد از کل ارزش وثیقه‌ها را تشکیل می‌دهد.
کاربردها
استیبل کوین USDe را میتوان مانند دیگر ارزهای دیجیتال در صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز معامله کرد. همچنین میتوان از آن برای دریافت وام در پروتکل‌های وام‌دهی که از USDe پشتیبانی می‌کنند، استفاده نمود. برای مثال، میکر دائو اعلام کرده که رمزارز USDe را در پلتفرم اسپارک (Spark) ادغام کرده است؛ به این ترتیب کاربران می‌توانند با سپرده‌گذاری USDe، توکن DAI قرض بگیرند.
ارزش استیبل کوین USDe چگونه حفظ می‌شود؟
برخلاف بسیاری از استیبل‌کوین‌ها، USDe پشتوانه بیش از حد (overcollateralized) ندارد. کاربران تأییدشده می‌توانند به اندازه ارزش دارایی‌ای که به عنوان وثیقه ارائه می‌دهند – پس از کسر هزینه‌های عملیاتی – توکن USDe ایجاد کنند.
از آنجایی که USDe یک دلار مصنوعی است و پشتوانه‌اش دارایی‌هایی با قیمت متغیر هستند، پروتکل اتنا برای جلوگیری از تأثیر نوسانات بازار از روش دلتا هجینگ (Delta-Hedging) استفاده می‌کند. در این روش، اتنا در بازار مشتقات موقعیت‌هایی مخالف (offsetting positions) باز می‌کند تا تغییرات قیمت دارایی‌های پشتوانه را خنثی کند.
به زبان ساده‌تر، هر زمان یک USDe ایجاد می‌شود، پروتکل به همان اندازه روی دارایی وثیقه‌ای در بازار مشتقه پوزیشن شورت (short position) باز می‌کند. اگر قیمت دارایی کاهش یابد، این پوزیشن سود می‌دهد و زیان حاصل از کاهش ارزش وثیقه را جبران می‌کند و اگر قیمت افزایش پیدا کند، بالعکس.
به زبان ساده، اتنا با این کار نوسانات بازار را «خنثی» می‌کند تا ارزش استیبل کوین USDe پایدار بماند؛ حتی وقتی بازار دچار نوسان شدید می‌شود.
سیستم تسویه خارج از صرافی (Off-Exchange Settlement)
اتنا برای مدیریت فرآیند مینت، بازخرید و هجینگ، از ارائه‌دهندگان خدماتی به نام تسویه خارج از صرافی استفاده می‌کند. زمانی که استیبل کوین USDe ایجاد می‌شود، دارایی‌های وثیقه به کیف پول مخصوص این سیستم منتقل می‌شود و تأمین‌کننده خارج از صرافی طبق دستور پروتکل، دارایی را به صرافی مشتقات منتقل می‌کند تا پوزیشن شورت باز شود. به این ترتیب، دارایی‌های پشتوانه هیچ گاه مستقیماً در معرض ریسک‌های مرتبط با صرافی‌های متمرکز قرار نمی‌گیرند.
هنگام بازخرید نیز همین روند به صورت معکوس انجام می‌شود: پوزیشن شورت بسته می‌شود، دارایی وثیقه به کیف پول کاربر بازگردانده می‌شود و توکن‌های USDe سوزانده می‌شوند تا تعادل سیستم حفظ شود.
به گفته تیم اتنا، استفاده از این روش باعث می‌شود پروتکل در برابر ریسک‌های صرافی‌های متمرکز ایمن‌تر باشد و همچنین امکان حسابرسی دارایی‌های تحت مدیریت را آسان‌تر کند.
سوددهی برای استیک‌کنندگان USDe
اتنا بخشی از درآمد پروتکل را میان افرادی که استیبل کوین USDe را استیک می‌کنند، توزیع می‌کند. این سود از دو منبع اصلی تأمین می‌شود:
- پاداش‌های استیکینگ اتریوم که معمولاً حدود ۴ درصد بوده و در برخی مواقع تا ۶ درصد نیز می‌رسد.
- درآمد حاصل از معاملات هجینگ که شامل اختلاف فاندینگ (funding) و فاصله قیمتی بین بازار اسپات و مشتقه (spread) است.
بنابراین، نرخ نهایی بازده برای استیک‌کنندگان ممکن است با تغییر شرایط بازار و منابع درآمدی پروتکل نوسان داشته باشد.
استیبل کوین USDe را از کجا بخریم و کجا ذخیره کنیم؟
استیبل کوین USDe را میتوان در صرافی‌های رمزارزی معتبر و شناخته‌شده‌‌ای مانند بایننس، یونی‌سواپ، کرو، گیت (Gate.io)، مکسی (MEXC)، بای‌بیت (Bybit)، بیت‌گت (Bitget)، کراکن (Kraken) و کوکوین (KuCoin)، خرید و فروش کرد.
از طرفی، ارز دیجیتال USDe به عنوان یک توکن ERC-20 بر بستر شبکه اتریوم ساخته شده است. این بدان معنا است که تمام کیف پول‌های معتبر پشتیبانی‌کننده از توکن‌های این شبکه، از استیبل کوین USDe نیز پشتیبانی می‌کنند؛ از جمله: تراست ولت (TrustWallet)، متامسک (Metamask) و همچنین، کیف پول‌های سخت افزاری همچون لجر (Ledger).
تاریخچه قیمت استیبل کوین USDe
قیمت استیبل کوین USDe از زمان عرضه همواره نزدیک به ۱ دلار آمریکا باقی مانده است. برخلاف ارزهای دیجیتال دیگر که نوسانات شدیدی دارند، مکانیسم دلتا هجینگ، وثیقه‌گذاری و صندوق ذخیره این توکن باعث شده تا قیمت آن تقریباً ثابت بماند.
به همین دلیل، تاریخچه قیمت توکن USDe به جای رشد یا سقوط، یک خط تقریباً صاف نزدیک به ۱ دلار را نشان می‌دهد که نشان‌دهنده موفقیت پروتکل در حفظ ارزش دلاری است.
نکته: برخی تغییرات جزئی ممکن است وجود داشته باشد، اما این نوسانات بسیار کوچک و کوتاه‌مدت هستند و ارزش واقعی استیبل کوین USDe به سرعت به ۱ دلار بازمی‌گردد.
پیش‌بینی قیمت استیبل کوین USDe
استیبل کوین USDe به گونه‌ای طراحی شده که همیشه ارزش خود را نزدیک به ۱ دلار حفظ کند. در واقع، هدف این ارز دیجیتال رشد سرمایه‌ای نیست، بلکه ارائه یک دارایی دلاری پایدار برای ذخیره ارزش و فعالیت در دنیای کریپتو است.
به لطف مکانیسم‌های محافظتی پروتکل، از جمله دلتا هجینگ، صندوق ذخیره و حاکمیت غیرمتمرکز، حتی در شرایط نوسان شدید بازار، قیمت USDe به سرعت به ۱ دلار بازمی‌گردد. بنابراین، پیش‌بینی می‌شود در بلندمدت نیز قیمت استیبل کوین USDe همچنان برابر یک دلار باقی بماند و کاربران می‌توانند از آن برای حفظ سرمایه دلاری خود در اکوسیستم کریپتو استفاده کنند.
مزایای استیبل کوین USDe
استیبل کوین USDe در حال تبدیل شدن به جایگزینی نوین برای استیبل‌کوین‌های سنتی است. این دارایی به کاربران امکان می‌دهد که از یک توکن نسبتاً پایدار برای فعالیت در سراسر اکوسیستم کریپتو استفاده کنند، در حالی که همزمان می‌توانند از سود حاصل از عملکرد پروتکل نیز بهره‌مند شوند. در ادامه، به مهم‌ترین مزایای رمزارز USDe اشاره می‌کنیم:
۱. کسب سود از طریق sUSDe
زمانی که کاربران توکن‌های خود را در پروتکل اتنا استیک می‌کنند، در ازای آن sUSDe دریافت می‌کنند. این توکن نمایانگر سهم کاربران از کل USDe قفل‌شده در استخر استیکینگ پروتکل است. البته ممکن است مقدار sUSDe دریافتی با میزان USDe قفل‌شده برابر نباشد؛ این اختلاف نسبت نشان‌دهنده ارزش در حال رشد sUSDe است؛ زیرا با گذشت زمان، پروتکل درآمد حاصل از فعالیت‌های خود را به استخر اضافه می‌کند.
هنگامی که کاربر از استیکینگ خارج می‌شود، به اندازه سهم خود از کل موجودی استخر، استیبل کوین USDe دریافت می‌کند. نرخ سود sUSDe بسته به شرایط بازار ممکن است متغیر باشد.
۲. مقیاس‌پذیری
استیبل کوین USDe طوری طراحی شده که بتواند پاسخگوی نیازهای بازار باشد. ظرفیت این پروتکل به میزان تقاضا برای USDe و امکان ایجاد پوزیشن‌های هج‌شده در بازار مشتقات بستگی دارد. با اضافه شدن بیت‌کوین به دارایی‌های پشتوانه، ظرفیت پروتکل تا ۲.۵ برابر افزایش یافته است.
کاربران تأییدشده می‌توانند بر اساس نیاز خود رمزارز USDe را مینت یا بازخرید کنند. مدل منعطف این پروتکل باعث می‌شود که ورود و خروج از سیستم آسان باشد. کاربران تأییدنشده نیز می‌توانند از طریق استخرهای کرو (Curve) و سایر صرافی‌های غیرمتمرکز به خرید و فروش USDe بپردازند.
۳. مقاومت در برابر سانسور
عملکرد ارز دیجیتال USDe به هیچ نهاد مالی سنتی وابسته نیست. دارایی‌های پشتوانه آن، همگی کریپتویی هستند و در بانک‌ها نگهداری نمی‌شوند. در عوض، این دارایی‌ها میان چندین پلتفرم تخصصی در حوزه مدیریت دارایی‌های دیجیتال سازمانی تقسیم شده‌اند که از مدل‌های امن و مستقل استفاده می‌کنند. این ساختار باعث می‌شود استیبل کوین USDe در برابر دخالت یا محدودیت‌های بیرونی مقاوم‌تر و مستقل‌تر باشد.
ریسک‌های رمزارز USDe
البته، همان‌طور که استیبل کوین USDe مزایای قابل‌توجهی را ارائه می‌دهد، ریسک‌های خاص خود را نیز به همراه دارد. به عنوان یک دلار مصنوعی، ارزش USDe به عملکرد پروتکل، دارایی‌های وثیقه‌ای و زیرساخت‌های خارجی متصل است. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که ریسک‌های آن با استیبل‌کوین‌های سنتی تفاوت داشته باشد.
۱. ریسک فاندینگ
نرخ فاندینگ ریت پوزیشن‌های شورت، یکی از منابع اصلی درآمد اتنا است. تا زمانی که این نرخ مثبت باشد، پروتکل از آن سود میبرد. اما اگر فاندینگ ریت منفی شود، پروتکل باید برای حفظ پوزیشن، هزینه پرداخت کند.
به گفته تیم اتنا، چنین شرایطی معمولاً کوتاه‌مدت است و برای مدیریت آن، صندوقی با بیش از ۳۷ میلیون دلار ذخیره ایجاد شده است. همچنین، پروتکل تأکید کرده که هیچ زیان یا بازده منفی به کاربران استیک‌کننده (دارندگان sUSDe) منتقل نمی‌شود.
۲. ریسک وثیقه
اتنا از اتریوم و اتریوم استیک‌شده (stETH) به عنوان وثیقه استفاده می‌کند. ریسک اصلی از تفاوت بین این دو نوع دارایی ناشی می‌شود؛ زیرا ممکن است stETH از نسبت ۱:۱ خود با ETH فاصله بگیرد (اصطلاحاً «دی‌پگ» شود).
برای کاهش این ریسک، پروتکل از اهرم پایین و سیاست‌های سخت‌گیرانه در انتخاب وثیقه استفاده می‌کند. در حال حاضر، دارایی‌های مبتنی بر استیکینگ (مثل stETH) تنها حدود ۱۰ درصد از کل پشتوانه استیبل کوین USDe را تشکیل می‌دهند؛ بنابراین این خطر بسیار محدود است.
۳. ریسک نگهداری و صرافی‌ها
اتنا برای نگهداری دارایی‌های پشتوانه از راهکارهای تسویه خارج از صرافی استفاده می‌کند تا دارایی‌ها در صرافی‌ها ذخیره نشده و در برابر خطرات احتمالی ورشکستگی یا هک محافظت شوند.
با این حال، بخشی از عملیات هجینگ پروتکل در پلتفرم‌های مشتقه انجام می‌شود. برای کاهش ریسک ناشی از خرابی یا مشکل در این پلتفرم‌ها، اتنا اطمینان داده که دارایی‌های پشتوانه هرگز مستقیماً در صرافی‌ها نگهداری نمی‌شوند.
خلاصه مطلب
چشم‌انداز پروژه اتنا را میتوان در یک جمله خلاصه کرد: تلاش برای ساخت «پول بومی کریپتو»؛ پولی که برای دنیای کریپتو طراحی شده و با ابزارها و زیرساخت‌های همین فضا کار می‌کند. تمام جنبه‌های این پروژه حول محور کریپتو شکل گرفته‌اند؛ از نوع دارایی‌های پشتیبانی‌شده گرفته تا سازوکار بازخرید و سیستم سوددهی. هدف نهایی اتنا، ایجاد یک دارایی دلاری پایدار، مقیاس‌پذیر و مقاوم در برابر سانسور است تا کاربران بتوانند سرمایه خود را به شکلی امن و کارآمد در اکوسیستم کریپتو حفظ کنند.
با این حال، در کنار تمام فرصت‌ها و مزایایی که این سیستم ارائه می‌دهد، نباید از ریسک‌های احتمالی آن غافل شد. کاربران باید پیش از هر گونه سرمایه‌گذاری در استیبل کوین USDe یا تعامل با پروتکل‌های مشابه، تحقیقات شخصی و دقیق خود را انجام دهند.
نوشته استیبل کوین USDe چیست؟ آشنایی با دلار مصنوعی اتنا اولین بار در رمز ارز نیوز . پدیدار شد.
