زیردریایی کامسومولت بیش از 30 سال پیش غرق و در تیتر اخبار قرار گرفت، اما به تازگی این زیردریایی غرق شده شوروی دوباره خبرساز شد. به گفته خبرگزاری‌ها پس از 30 سال همچنان مواد رادیواکتیو خطرناک از راکتور اتمی این زیردریایی نشت و آب را آلوده می‌کنند.
نیروی دریایی اتحاد جماهیر شوروی در اواخر دهه 1970 میلادی دست به ساخت یک زیردریایی تهاجمی به نام K-278 کامسومولت زد که یک زیردریایی اتمی محسوب می‌شود و همان زیردریایی غرق شده شوروی در گزارش ماست. این زیردریایی به منظور آزمایش فناوری‌های ساخت زیردریایی‌های نسل چهارم ساخته شد، اما یک زیردریایی کاملا رزمی بود و می‌توانست صرف نظر از وظیفه اصلی خود که خدمت به عنوان یک بستر آموزشی بود، به خدمت عملیاتی و نبرد نیز بپردازد.
این زیردریایی در آخرین ماه از سال 1983 وارد خدمت شد و در نهایت در سال 1989، هنگام اولین گشت عملیاتی خود در فاصله 310 کیلومتری از خاک نروژ، در مواجه با بزرگترین دشمن زیردریایی‌ها غرق شد. بزرگترین دشمن زیردریایی آتش سوزی است که می‌تواند موجب غرق آن شود. کامسومولت نیز دچار آتش سوزی در بخش مهندسی عقبی خود شد و 4 نفر از خدمه بر اثر استشمام گازهای سمی و آتش کشته شدند. سپس زیردریایی به سطح آب آمد و تا 5 ساعت قبل از غرق شدن روی آب ماند، اما 38 خدمه دیگر به دلیل سرمازدگی ناشی از سرگردانی در آب، در انتظار برای رسیدن نیروهای امداد جان باختند و تنها 20 نفر از خدمه نجات یافتند.
به صورت کلی نیروی دریایی شوروی و پس از آن روسیه هیچ گاه نتوانست خدمه در انتظار نجات را به درستی از زیردریایی‌های در حال غرق خود نجات دهد. بدترین فاجعه نیر متعلق به غرق شدن زیردریایی کورسک در سال 2000 بود که متاسفانه به دلیل ناتوانی نیروی دریایی روسیه برای نجات خدمه، تمامی 118 خدمه آن کشته شدند. به تازگی نیز به دنبال آتش سوزی در زیردریایی لوشاریک که اوایل ماه میلادی در سال جاری رخ داد، 14 خدمه کشته و خوشبختانه بقیه نجات پیدا کردند.
در حال حاضر کامسومولت در ژرفای 1.7 کیلومتری آب‌های دریای بارنتز و دور از خاک نروژ آرام گرفته و علاوه بر راکتور اتمی خود، دو اژدر با کلاهک اتمی پلوتونیومی نیز همراه دارد. این زیردریایی که به افتخار «لیگ جوانان کمونیست متحد پیرو لنینیسم» موسوم به «کومسومول» نام گذاری شده بود، یک پیش نمونه اولیه محسوب می‌شود و همچون دیگر زیردریایی‌های تهاجمی و شکارچی قاتل قادر بود تا اژدر و موشک کروز با خود حمل کند.
کامسومولت 117.5 متر طول و تقریبا 11 متر پهنا داشت. وزن آن روی آب بین 4400 تا 5750 تن و زیر آب نیز 6400 تا 8000 تن بود. این زیردریایی دارای دو بدنه بود که یکی در داخل دیگری قرار داشت. بدنه داخلی از تیتانیوم ساخته شده بود. این ویژگی به زیردریایی اجازه می‌داد تا عمق 900 متری، که بسیار بیشتر از توان زیردریایی‌های آمریکایی رقیب خود بود، در آب فرو رود. ناگفته نماند تاکنون هیچ یک زیردریایی‌های نظامی نتوانسته‌اند رکورد عمق کامسومولت را بشکنند. البته کامسومولت نیز برای رسیدن به این رکورد بهایش را با خون خود پرداخت کرد.
همانطور که گفته شد کامسومولت در عمق 1.7 متری قرار دارد که عمقی بیشتر از آستانه تحمل تیتانیوم است. بدنه این زیردریایی باید در این عمق مچاله می‌شد اما همچنان با گذشت 30 سال سالم است. اما سالم بودن بدنه به معنای سالم بودن زیردریایی نیست. در حال حاضر همچنان مواد رادیواکتیو از این زیردریایی نشت می‌کنند. محققان نروژی و روسی با استفاده از نمونه‌هایی از آب آن ناحیه که دهه‌های 1990 و 2000 توسط زیردریایی پژوهشی بدون سرنشین Ægir 6000 متعلق به روس‌ها جمع آوری شد، دریافتند که شدت پرتوزایی رادیواکتیو در آن ناحیه 100 تا 800 بکرل بر لیتر است. این مقدار بسیار بیشتر از شدت پرتوزایی 0.001 بکرل بر لیتر در آب‌های اطراف است.
بکرل بر لیتر واحدی برای اندازه گیری پرتوزایی است که مقدار مواد پرتوهای رادیواکتیو آزاد شده در محیط توسط یک پرتوزا همچون اورانیوم را اندازه گیری می‌کند. خوشبختانه مقدار 800 بکرل بر لیتر، آن هم در ژرفای آب‌های ناکجا آباد مسئله خطرناکی نیست؛ چرا که دوز آن به شدت رقیق می‌شود. کارشناسان معتقدند این مقدار حتی برای غذاهای دریایی نروژی‌ها، که از منابع غذایی و صادراتی اصلی کشورهای اسکاندیناوی محسوب می‌شود، خطرناک نیست. به گفته کارشناسان مقدار پرتوی یافت شده در آب‌های آن بخش بیشتر از سطح استاندارد است، اما خطرناک نیست.
در حال حاضر لاشه زیردریایی غرق شده شوروی جایش امن است، البته فعلا! اما اگر راکتور اتمی آن شکسته شود می‌تواند موجب نشب مقدار بسیار زیادی مواد رادیواکتیو در آب شود. البته تنها راکتور نیست، بلکه دو اژدر اتمی که زیردریایی هنگام غرق شدن با خود داشت نیز ممکن است خرد شده و نشت کنند. به همین دلیل مهندسان و دانشمندان مشغول بررسی برای یافتن راهی به منظور بازیابی لاشه کامسومولت از اعماق آب هستند تا از یک فاجعه زیست محیطی خطرناک در آینده پیشگیری شود. ناگفته نماند این کار آسان نخواهد بود، بلکه به شدت سخت است و پیچیدگی‌های بسیاری دارد.
بازدیدها: 2
