خودروهای برقی با تمام جذابیت‌ها و سروصدایی که در چند سال اخیر به‌پا کرده‌اند، هنوز سهم چندانی از بازار جهانی ندارند. اما یکی از مهم‌ترین سوال‌هایی که ذهن هر خریدار یا حتی طرفداری را به خود مشغول می‌کند این است که میانگین قیمت خودروی برقی خوب در حال حاضر چقدر است؟
در یک دهه‌ی گذشته خودروهای برقی به مجبوبیت شگفت انگیزی دست یافتند که بی‌شک این موضوع را مدیون کمپانی تسلا و نوآوری‌هایش در زمینه‌ی اتومبیل‌سازی هستند. این شرکت تحت مدیریت ایلان ماسک یکی از پیشروترین خودروسازها در زمینه‌ی تولید خودروهای برقی است و مدت‌هاست سهم عمده‌ی این بازار نوظهور را به خود اختصاص داده.
البته برندهای دیگری مانند Rivian هم با الگو برداری از موفقیت‌های تسلا و معرفی مدل‌های جدید خودروهای خود در سال جاری میلادی توانستند ارزش سهام خود را به‌طرز چشم‌گیری افزایش دهند. با این حال، با توجه به تورم، میانگین قیمت یک خودروی برقی به‌صورت قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است.
میانگین قیمت خودروی برقی در سال ۲۰۲۲ باید چقدر باشد؟
طبق اعلام Kelly Blue Book که در زمینه‌ی مشاوره‌ی قیمت در آمریکا سرآمد است، در ماه اوت ۲۰۲۲، بهای یک خودروی برقی در ایالات متحده ۶۶ هزار دلار برآورد شده است. این میزان نسبت به میانگین قیمت خودروی برقی در سال ۲۰۲۱ با رشد ۱۳ درصدی همراه بود که نشان‌دهنده‌ی رشد سریع مجبوبیت این نوع از اتومبیل‌هاست.
مفهوم خودروی برقی برای افرادی که به حفظ محیط زیست و کاهش ردپای کربن خود اهمیت میدهند یا به‌دنبال راهی برای رهایی از هزینه‌های گزاف سوخت فسیلی هستند، به یک فناوری جذاب تبدیل شده است. با این حال، با چنین قیمت بالایی، ممکن نیست طبقه‌ی متوسط جامعه‌ی آمریکا (و حتی سایر کشورها) توان خرید یک خودروی برقی را داشته باشند. برای درک بهتر این موضوع، بد نیست به این مورد اشاره کنیم که در سه‌ماهه‌ی دوم سال ۲۰۲۲ میانگین حقوق در آمریکا ۵۴ هزار دلار اعلام شده است.
بر اساس همین گزارش، میانگین قیمت پایه‌ی ۱۰ مدل برتر خودروهای برقی در اوت ۲۰۲۲ معادل ۶۰ هزار و ۵۰۰ دلار بود که محصولات تمام خودروسازها به جز تسلا با افزایش قیمت همراه بوده است. این افزایش قیمت در مقایسه با میانگین قیمت خودروهای برقی در ژانویه‌ی ۲۰۲۰ که برابر با ۵۴۶۶۸ دلار بود، یک رشد چشم‌گیر به شمار می‌آید.
چرا قیمت خودروهای برقی افزایش یافت؟
یکی از آزاردهنده‌ترین ترندها در بازار خودرو این است که قیمت‌گذاری خودروهای برقی به مسیر غلط منحرف شده و روز به روز در حال افزایش است. با افزایش قیمت بنزین، بسیاری از افراد به تعویض خودروی خود با خودروی برقی تمایل نشان دادند، اما قیمت خودروی برقی همچنان بزرگ‌ترین مانع سر راه آن‌هاست.
بر خلاف وعده‌های خودروسازها برای کاهش قیمت خودروی برقی، تا به‌حال چنین چیزی محقق نشده است و قیمت‌ها همچنان شیب صعودی دارند. در حقیقت، با توجه به تحلیلی که توسط iSeeCars انجام شده است، قیمت خودروهای برقی کارکرده تا ۵۴/۳ درصد افزایش یافته است، در حالی‌که قیمت خودروهای بنزینی با افزایش بسیار کمتر ۱۰/۱ درصدی همراه بوده.
اما چرا خودروهای برقی تا این حد افزایش قیمت داشته‌اند؟
کمبود جهانی چیپست‌ها
یکی از بزرگ‌ترین دلایل افزایش قیمت خودروی برقی به کمبود جهانی چیپست‌ها (ناشی از بحران کرونا) مربوط است که به ایجاد مشکلات بزرگی برای زنجیره‌ی تامین شرکت‌های تولید کننده‌ی محصولات الکترونیکی در سراسر جهان منجر شد و بر فروش جهانی خودرو هم تاثیر گذاشت.
شرکت‌هایی مانند تسلا در سال جاری میلادی چندین بار قیمت‌ها را افزایش داده‌اند و حتی تازه واردهای این بازار مانند لوسید موتورز یا Rivian هم دست به افزایش قیمت زدند. مدل Rivian R1T با ویژگی‌های جذاب معرفی شد تا این افزایش قیمت را منطقی نشان دهد. حتی کمپانی با سابقه‌ی فورد هم در سال جاری قیمت محصولات خود را افزایش داد.
افزایش قیمت مواد اولیه
خودروسازهای بسیاری عنوان کرده‌اند که افزایش قیمت مواد اولیه دلیل اصلی افزایش قیمت خودروی برقی است. در آغاز سال ۲۰۲۰ و با شیوع بیماری کووید-۱۹ در سراسر دنیا، قیمت مواد اولیه سر به فلک کشید و زنجیره‌ی تامین کمپانی‌ها را با مشکلات متعددی مواجه کرد.
در نتیجه، بعضی از شرکت‌ها یا باید افزایش قیمت را انتخاب می‌کردند یا محصولات خود را با ضرر می‌فروختند. در واقع، طبق اعلام CNBC، مدیر مالی ارشد کمپانی فورد موتورز در کنفرانسی که در ماه ژوئن برگزار شد اعلام کرد که موستانگ Mach-E که یکی از پرچم‌داران این خودروساز نامدار محسوب می‌شود دیگر سودآور نیست.
محاسبه‌ی هزینه‌های غیر قابل بازگشت
هزینه‌های غیر قابل بازگشت (با عنوان‌های هدر رفته و غرق شده هم شناخته می‌شود) به هزینه‌هایی گفته می‌شوند که یک کسب‌‌و‌کار پیش از راه اندازی پروژه‌ای جدید صرف می‌کند و عمدتا به بخش تحقیق و توسعه اختصاص دارند. بسیاری از خودروسازان هنوز هم برای مدل‌های جدید خود تحقیق و توسعه انجام میدهند و همین موضوع باعث می‌شود که بخش R&D یکی از پرهزینه‌ترین بخش‌ها باشد و میلیاردها دلار را به خود اختصاص دهد.
به بیان مختصرتر، شرکت‌ها نمی‌توانند هزینه‌های غیر قابل بازگشت را باز گردانند، اما برای جبران سرمایه‌ای که در این بخش‌ها صرف می‌کنند، دست به افزایش قیمت خودروهای پرچم‌دار می‌زنند تا هم ضرر جبران شود و هم از تکنولوژی‌های روز عقب نمانند.
این افزایش هزینه‌ها در بخش تحقیق و توسعه هم از تورم در امان نیست و همین عامل هم مزید بر علت می‌شود تا افزایش قیمت خودروی برقی شیب تندتری بگیرد.
چه عواملی در قیمت‌گذاری خودروها موثر هستند؟
علاوه بر فاکتورهای معمول بازار خودرو مانند عرضه و تقاضا، عوامل متعدد دیگری هم بر قیمت یک خودروی برقی اثر می‌گذارند:
- ویژگی‌ها: هرچه ویژگی‌ها و امکانات یک خودروی برقی بیشتر باشد، قیمت آن هم بیشتر خواهد بود.
- رنج باتری: هزینه‌ی باتری خودروهای برقی هم تاثیر مهمی در قیمت‌گذاری آن‌ها دارد. بیشتر کمپانی‌های خودروسازی نسخه‌های مختلفی را ارائه می‌کنند و هر چه رنج باتری طولانی‌تر باشد، قیمت خودرو هم بیشتر می‌شود.
- هزینه‌ی مواد اولیه: بیشتر کمپانی‌های تولید کننده‌ی خودروی برقی قطعات خود را از کشورهای دیگر مانند چین و ویتنام تامین می‌کنند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تراشه‌ها و قطعات پیش ساخته اشاره کرد. این واردات و تامین قطعات هم بر افزایش قیمت تاثیر می‌گذارد.
- سوبسیدها: بسیاری از دولت‌ها به‌دلیل تقویت برنامه‌های حمایت از محیط زیست، سوبسیدهایی را به تولید کنندگان خودروهای برقی ارائه می‌کنند که می‌تواند در کاهش قیمت اثرگذار باشد.
- دلال‌ها: هنگامی که دلال‌ها متوجه کمبود در بخش تامین می‌شوند، هزینه‌ها را افزایش میدهند که این مورد هم به افزایش قیمت نهایی خودرو منجر خواهد شد.
مقایسه‌ی قیمت خودروی برقی لوکس با خودروی برقی استاندارد
نباید این نکته‌ی مهم را فراموش کرد که تفاوت قابل توجهی در قیمت خودروی برقی لوکس و خودروی برقی استاندارد وجود دارد. برای مثال، ارزانترین خودروی برقی سال ۲۰۲۲ تا این لحظه، نیسان لیف است که ۲۷۴۰۰ دلار قیمت دارد. شورولت بولت هم یک خودروی برقی محبوب دیگر است که ۳۱ هزار دلار قیمت‌گذاری شده است.
در مقابل، ارزانترین مدل تسلا در سال جاری میلادی، تسلا مدل ۳ است که پس از افزایش قیمت، بهای آن به ۴۶۹۹۰ دلار رسیده است. گران‌ترین نسخه‌ی این خودرو هم ۶۹ هزار دلار قیمت دارد!
در سوی دیگر هم خودروسازان لوکس حضور دارند که سخت تلاش می‌کنند تقاضا برای محصولاتشان را افزایش دهند. پورشه تایکان اس کراس توریسمو یکی از این مدل‌هاست که در حال حاضر با قیمت سرسام‌آور ۱۸۷۷۰۰ دلار به‌فروش می‌رسد.
لوسید ایر گرند تورینگ پرفورمنس پکیج هم مدل دیگری از کمپانی لوسید است که اکنون ۱۷۹ هزار دلار قیمت دارد. در مقابل، گران‌ترین محصول تسلا در سال جاری، تسلا مدل S Plaid است که ۱۳۱۹۹۰ دلار قیمت دارد و مدل X Plaid هم با همین قیمت به‌فروش می‌رسد.
با توجه به این‌که خودروسازهای لوکس بخش متفاوتی از بازار را هدف قرار میدهند، آزادی بیشتری برای افزایش قیمت خودروهای برقی خود دارند، زیرا جامعه‌ی متقاضی این رده از محصولات به افزایش قیمت حساسیت چندانی نشان نمی‌دهد.
اما داشتن یک زنجیره‌ی تامین گسترده و مشکلات تولید باعث شده تا بسیاری از تولید کنندگان خودروهای برقی به مدل فروش Backorder روی بیاورند. فروش Backorder نوعی از فروش است که به محض موجود شدن کالا در فروشگاه انجام خواهد شد.
به‌نظر می‌رسد افزایش قیمت خودروهای برقی همچنان ادامه داشته باشد
با وجود تمام ادعاهای تکراری خودروسازان برای آرام کردن عموم مردم معترض به افزایش قیمت‌ها، انتظار می‌رود قیمت خودروهای برقی در چند سال آینده همچنان روند افزایشی داشته باشد و پس از آن به رکود برسد.
در سال ۲۰۲۳ مدل‌های جدیدی راهی بازار خواهد شد که بی‌شک قیمت‌های بالاتری نسبت به مدل‌های فعلی دارند و حتی شاید در نهایت از پیش‌بینی کارشناسان هم گران‌تر باشند. با توجه به فروکش کردن شیوع کرونا در سطح جهان و جان تازه‌ای که به کالبد بازارهای جهانی دمیده شده است، بسیاری از فعالان صنعت خودروسازی سعی می‌کنند تا برای سبقت از یک دیگر گزینه‌های متفاوتی را ارائه کنند که یکی از این گزینه‌ها افزایش قیمت خودروهای برقی خواهد بود، آن هم در زمانی که قیمت سوخت‌های فسیلی در نتیجه‌ی بحران‌های سیاسی در جهان در حال افزایش است و این موضوع می‌تواند روی نظر کاربران بازار کشورهای توسعه یافته و همچنین وارد کنندگان انرژی تاثیر بگذارد و آن‌ها را به خرید خودروهای برقی ترغیب کند.
منبع: Make Use Of
دیدگاهتان را بنویسید