چت‌بات ChatGPT در هفته‌های اخیر سروصدای زیادی به پا کرده و حالا رسما وارد دنیای تحقیقات علمی نیز شده است. طبق گزارش نشریه نیچر، اکنون ابزار هوش مصنوعی ChatGPT دست‌کم چهار مقاله علمی (منتشر شده و در مرحله بازبینی) را به نام خود می‌بیند. در همین حال، ورود ChatGPT به عرصه تحقیقات علمی باعث شده تا ویراستاران، محققان و ناشران نشریات و مجلات علمی در مورد جایگاه چنین ابزارهای هوش مصنوعی در تحقیقات علمی بحث‌های کاملا جدی را آغاز کنند. در حقیقت، حالا جامعه علمی باید به یک سوال اساسی پاسخ دهند، اینکه آیا ذکر نام چت‌بات هوش مصنوعی به عنوان نویسنده در مقالات علمی شایسته است؟ از سوی دیگر، ناشران به دنبال بازنگری در خط مشی‌ها و سیاست‌های خود در رابطه با چت‌بات هستند.
ابزار هوش مصنوعی ChatGPT اوایل آذر (نوامبر ۲۰۲۲) از سوی شرکت OpenAI عرضه شد. این چت‌بات هم اکنون به صورت رایگان در دسترس کاربران است و تا به حال میلیون‌ها کاربران از خدمات باورنکردنی آن که شامل نوشتن مقاله، مطالب وبلاگ و وب‌سایت و حتی داستان و شعر می‌شود استفاده کرده‌اند.
چت‌بات ChatGPT از سیستم پردازش زبان طبیعی موسوم به مدل زبانی بزرگ (LLM) بهره می‌برد که توانایی خلق جملات کاملا باورپذیری را دارد. این ابزار هوش مصنوعی با تقلید از الگوهای آماری-زبانی موجود در یک پایگاه اطلاعاتی بسیار عظیم که از متون گردآوری‌شده از اینترنت به دست آمده‌اند به این مهم دست پیدا می‌کند.
حال این چت‌بات نگرانی‌های زیادی را در بخش‌های مختلف آکادمیکی و علمی به وجود آورده است. در محافل دانشگاهی اکنون این سوال به وجود آمده که با روی کار آمدن این ابزار هوش مصنوعی چه آینده‌ای در انتظار مقالات دانشگاهی و تحقیقاتی خواهد بود؟
ناشران و مسئولان پایگاه‌های داده‌ی پیش‌انتشار در گفتگو با نیچر گفته‌اند موافق‌اند که ابزارهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT فاقد معیارهای لازم برای ذکر شدن به عنوان نویسنده مقالات علمی هستند. در واقع این ابزارهای هوش مصنوعی نمی‌توانند مسئولیت درستی محتوا و امانت‌داری مقالات علمی را برعهده بگیرند. در همین حال برخی از ناشران عنوان کرده‌اند که می‌توان مشارکت هوش مصنوعی در نوشتن مقالات علمی را در نقش دیگری به غیر از نویسنده ذکر کرد. در یک مورد، یکی از سردبیران نشریات علمی عنوان کرده که ذکر نام ChatGPT به عنوان نویسنده مشترک مقاله‌ای علمی یک اشتباه ساده بوده و حالا تصحیح شده است.
نویسندگان هوش مصنوعی
نام ChatGPT در بین ۱۲ نویسنده‌ای دیده می‌شود که مقاله‌ای درباره‌ی استفاده از این چت‌بات برای آموزش پزشکی نوشته‌اند. این مقاله اواخر آذر (دسامبر ۲۰۲۲) در وبگاه medRxiv، پایگاه اینترنتی مقالات پزشکی منتشر شده است.
ریچارد سِوِر، یکی از بنیان‌گذاران و معاون مدیر انتشارات کولد اسپرینگ هاربور در نیویورک می‌گوید که تیم medRxiv و bioRxiv وب‌سایت خواهر آن، حالا مشغول بحث در مورد استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT در نوشتن مقالات تحقیقاتی هستند. او همچنین اضافه می‌کند که توافق‌نامه‌ها در این مورد ممکن است تغییر کنند.
سور می‌گوید: «ما باید بین نقش رسمی نویسنده یک متن علمی و مفهوم کلی‌تر مولف به‌عنوان نویسنده یک سند، تمایز قائل شویم.» به باور سور، نویسندگان مسئولیت قانونی اثر را برعهده گرفته، بنابراین فقط انسان‌ها باید در فهرست نویسندگان مقالات قرار بگیرند. البته انسان‌ها ممکن است بخواهند به‌صورت مخفیانه نام هوش مصنوعی را به عنوان نویسنده وارد نشریات آنلاین کنند، موردی که با مقاله‌ی medRxiv اتفاق افتاد. قبلا نیز کسانی بوده‌اند که سعی کرده‌اند نام حیوانات خانگی، شخصیت‌های خیالی و موارد دیگر را به عنوان نویسندگان مقالات علمی در نشریات و مقالات وارد کنند. اما این مسئله بیشتر از اینکه به خط مشی نشریات ارتباطی داشته باشد، نیازمند بررسی ساده اطلاعات مشارکت‌کنندگان مقالات است.
دیدگاهتان را بنویسید