با توجه به اینکه از هر ۵ بزرگسال، ۱ نفر با مشکلات سلامت روان مواجه است، جای تعجب نیست که تقاضا برای درمان سلامت روان در سالهای اخیر افزایش یافته است. درمان، بخشی ضروری برای بیماریهای مربوط به روان مانند افسردگی یا اضطراب است. در یک دنیای ایدهآل، همهی افراد باید به راحتی و توسط روانکاو درمان شوند، اما همانطور که میدانیم اینگونه نیست. متأسفانه پروسهی درمان ممکن است هزینهی زیادی داشته باشد. هزینهی تراپی در ایران از جلسهای ۲۵۰ هزار تومان تا ۱ میلیون تومان متغییر است. هزینهی بالای درمان به این معنی است که خیلی از افراد، درمان خود را به تعویق میاندازند یا حتی هرگز درمان نمیشوند. اگر به دلیل نداشتن هزینهی تراپی، تاکنون اقدام به درمان نکردهاید، در این مقاله همراه ما باشید تا گزینههای کم کردن هزینه روانشناس را بررسی کنیم.
آمار مربوط به سلامت روان
بیماریهای مربوط به روان از گذشته وجود داشتهاند، فقط شناسایی نمیشدند. حتی همین الان هم خیلی از افراد سعی در پنهان کردن بیماری خود دارند. متأسفانه فرهنگ مربوط به سلامت روان، هنوز خیلی میان مردم جا نیفتاده، طوریکه انگ روانی بودن به بیمار زده میشود. اعتراف به کمک سلامت روان، هیچ وقت آسان نیست. برخی افراد احساس شرم میکنند و نمیتوانند به راحتی با خانواده یا دوستان خود دربارهی آن صحبت کنند. به همین دلیل برداشتن اولین قدم برای درمان همیشه سخت است. تعداد بیمارهای دارای اختلال روانی، بیشتر از چیزی است که در گزارشها آمده است. بر طبق گزارشها، بیماران دارای اختلال روانی، ۱۱ سال بعد از بیماری و علائم، درمان خود را شروع میکنند. گزینههای درمانی متنوع بوده و میتواند شامل تراپی، گروهدرمانی، دارو درمانی و موارد دیگر باشد.
روشهای کم کردن هزینه روانشناس
یافتن راه درمانی مناسب با بودجهی شما میتواند کمی سخت باشد، به خصوص اگر بعد از آسیب خاص، مانند از دست دادن شغل، ترک یک رابطه یا مرگ یکی از عزیزان خود، به دنبال درمان باشید. فراموش نکنید که بهبود سلامت روان میتواند تمامی بُعدهای زندگی شما را تغییر دهد. به همین دلیل باید هر چه سریعتر به دنبال درمان بروید. در ادامه به بررسی روشهای کم کردن هزینه روانشناس میپردازیم.
پوشش بیمهی خود را بررسی کنید
خیلی از افراد تصور میکنند خدمات سلامت روان، مشمول بیمه نمیشود. قبل از هر اقدامی بهتر است ابتدا با شرکت بیمهای که تحت پوشش آن هستید، تماس گرفته و دربارهی خدمات درمانی سلامت روان، پرسوجو کنید. تحت شرایط خاص و بیماریهای ویژه، ممکن است مشمول بیمه شوید. بعضی از شرکتهای بیمه، پزشک معتمد خود را دارند و فقط میتوانید به آنها مراجعه کنید.
با درمانگر خود صحبت کنید
اگر تحت نظر روانشناس هستید، اما به یکباره دیگر از پس هزینههای درمانی برنمیآیید، بهتر است در اولین مرحله با روانشناس خود دربارهی هزینهها صحبت کنید. همچنین میتوانید جلسات کوتاهتر یا تعداد کمتر جلسات را پیشنهاد کنید. با این حال، توجه داشته باشید که اکثر روانشناسان، جلسات کمتر از یک بار در هفته را توصیه نمیکنند.
صادق بودن در مورد وضعیت مالی، به روانشناس کمک میکند تا گزینههای دیگری را پیشنهاد دهد، بعضی از این گزینهها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ممکن است روانشناس، هزینهی درمان را به صورت قسطی از شما دریافت کند.
- روانشناس میتواند شما را به گروه درمانی ارجاع دهد.
- شاید منابع رایگان برای درمان را در اختیار شما بگذارد.
- میتواند تعداد جلسات را کم کند.
- شاید برای شما تخفیف قائل شود.
از یک روانشناس در حال آموزش کمک بگیرید
روانشناس دارای مدرک کارشناسی ارشد یا دانشجوی دکترا، هزینهی کمتری را دریافت میکند. اگر به روانشناسان در حال آموزش اعتماد ندارید، فراموش نکنید که آنها توسط یک استاد نظارت میشوند، فقط تجربهی زیادی ندارند. در بسیاری از نمونهها، روانشناسان تازه کار چه بسا دلسوزتر از بقیه باشند. هرگز از کارورزان نترسید. آنها تمام تلاش خود را برای بهبود شما میکنند و اغلب با هزینهی کمتر درمان را به خوبی انجام میدهند.
به مراکز دولتی مراجعه کنید
یکی از بهترین راهها برای کم کردن هزینه روانشناس مراجعه به مراکز دولتی است. تمامی بیمارستانهای دولتی، دارای بخش سلامت روان هستند. به صورت کلی هزینهی درمانی در بیمارستانهای دولتی به مراتب مقرون بصرفهتر از مطب خصوصی است. از طرفی دیگر میتوانید با پرداخت هزینهای اندک، توسط پزشک متخصص با چندین سال تجربه ویزیت شوید. برای این کار، کافی است به نزدیکترین مرکز درمانی دولتی مراجعه کرده و دربارهی هزینهها پرسوجو کنید.
خدمات درمانی را به صورت آنلاین دریافت کنید
یکی دیگر از راههای کم کردن هزینه روانشناس، دریافت خدمات سلامت روان به صورت آنلاین است. درمان به صورت آنلاین، میتواند راه خوبی برای بیماران باشد. اگر مشغلهی زیادی دارید یا اینکه ناتوانی جسمی دارید، بهترین درمان، استفاده از خدمات آنلاین است. از طرفی دیگر با توجه به اینکه نیاز به حضور فیزیکی ندارید، معمولاً هزینهی کمتری را نسبت به مراجعه حضوری میپردازید. برای دریافت خدمات آنلاین، کافی است کمی جستوجو کرده و روانشناس مناسب را پیدا کنید.
به دنبال گروه درمانی باشید
برخی از روانشناسان، خدمات گروه درمانی را ارائه میدهند. در گروه درمانی، هزینه بین تمامی بیماران تقسیم میشود. بنابراین به راحتی میتوانید کم کردن هزینه روانشناس را با پیوستن به گروههای درمانی انجام دهید. باید توجه داشته باشید که در ابتدا، پیوستن به یک گروه غریبه و صحبت کردن در مورد جزئیات سلامت روان، ممکن است کمی ترسناک به نظر برسد؛ ولی فراموش نکنید که مزایای گروه درمانی را نمیتوانید در درمان انفرادی پیدا کنید. در گروه درمانی حس همبستگی بین شما و سایر بیماران بوجود میآید. همچنین دیدن افرادی با مشکلات مشابه خودتان، ممکن است حس دلگرمی را بوجود آورد. در گروه درمانی شما حمایت تمامی افراد را دارید. بسیاری از گروههای درمانی برای یک موضوع خاص مانند اعتیاد، اضطراب اجتماعی، افسردگی و مشکلات غیرحاد شکل میگیرند. در گروه درمانی میتواند اعتماد به نفس خود را نیز تقویت کنید.
گزینههای رایگان برای بهبود سلامت روان
اگر هیچ بودجهای ندارید و با روشهای کم کردن هزینه روانشناس، باز هم با مشکلات مالی روبرو هستید، میتوانید به صورت موقت راهکارهای بازدارنده را اتخاذ کنید تا بعد از برطرف شدن مشکل مالی، درمان را شروع کنید. گزینههای رایگان یا خیلی ارزان برای بهبود سلامت روان زیاد است. در ادامه به بررسی این راهکارها میپردازیم.
مشاوره تلفنی ۲۴ ساعته رایگان
یکی از مراکز رایگان برای موارد اورژانسی، استفاده از سامانه صدای مشاور است. سامانهی صدای مشاور به صورت تلفنی بوده و کاملاً رایگان است. این ارگان کاملاً دولتی بوده و به غیر از هزینه تلفن، هیچ مبلغی از شما دریافت نمیشود. توجه داشته باشید که اگر مشکل حادی دارید، از این سامانه استفاده کنید. برای استفاده از مشاوره رایگان کافی است با شماره ۱۴۸۰ تماس بگیرید و از خدمات ارائه شده استفاده کنید.
تمرینات یوگا و مدیتیشن را امتحان کنید
مدیتیشن با سابقهای بیش از هزار سال توانسته در بهبود سلامت روان مؤثر باشد. در مدیتیشن شما روی تمامی حواس و احساسات خود تمرکز میکنید، این تمرکز موجب میشود بتوانید کنترل افکار و احساسات خود را انجام داده و آن را مدیریت کنید. یکی از سادهترین راههای مدیتشین استتفاده از تکنیکهای تنفس است.
ذهن آگاهی میتواند موجب مدیریت علائم اضطراب و سایر اختلالات سلامت روان شود. از طرفی میتواند به شما کمک کند تا با احساسات مختلف کنار بیایید. مطالعات نشان داده که مدیتیشن میتواند به کاهش استرس، کاهش علائم افسردگی و اضطراب کمک کرده و موجب شود خواب بهتری را تجربه کنید.
ارتباط خود را با دیگران حفظ کنید
افرادی که با اختلالات مربوط به سلامت روان مواجه هستند، تصور دارند که فقط خودشان این مشکل را تجربه میکنند. یکی از بهترین راهها برای جلویگری از این حس، ارتباط با دیگران است، به خصوص افرادی که تجربههایی مشابه با شما را دارند. مطالعات نشان داده که ارتباط با دیگران، میتواند موجب معنا در زندگی شده و احساس تنهایی را کاهش دهد. میتوانید گروه درمانی کنید یا اینکه در فضای مجازی به دنبال افرادی باشید که با شما اشتراکات دارند. به هیچ عنوان ارتباط خود با دوستان و خانواده را قطع نکنید. تجربیات خود را با بقیه به اشتراک بگذارید.
ارتباط با دیگران، تنها منوط به انسانها نیست. حیوانات خانگی هم میتوانند سطح استرس و اضطراب شما را کاهش دهند. اگر حیوان خانگی دارید، هر روز زمانی را برای بازی با حیوان خانگی اختصاص دهید. اگر هم حیوان خانگی ندارید، میتوانید داوطلبانه از آنها نگهداری کنید.
درمان خودیاری را امتحان کنید
درمان خودیاری به هیچ عنوان جایگزین درمان توسط متخصص نیست، با این حال میتواند به شما کمک کند تا اوضاع را تحت کنترل قرار دهید. درمان خودیاری بهتر است فقط توسط افرادیکه علائم حادی ندارند، مورد استفاده قرار گیرد.
یک بررسی از ۳۳ مطالعه نشان داده که درمانهای خودیاری میتوانند اضطراب و افسردگی را کاهش دهند. بر اساس بررسیها، مشخص شد که نتایج درمان خودیاری «متوسط» است. یعنی افراد صددرصد درمان نمیشوند، اما علائم آنها کاهش پیدا میکند. تکنیکهای متداول درمان خودیاری میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- روزمره نویسی: افکار و احساسات خود را در یک دفتر یادداشت کنید. این کار را میتوانید هر روز صبح یا در انتهای شب انجام دهید. تمامی احساسات و عواملی که موجب این افکار شدهاند را یادداشت کنید. میتوانید پایان هفته تمامی یادداشتها را بخوانید و به دنبال یک الگو برای بروز رفتارهای خود باشید. روزمره نویسی نوعی تخلیهی روانی بوده و به شما کمک میکند تا حس بهتری پیدا کنید.
- کتابهای خودیاری: کتابهای خودیاری میتوانند برای بهبود علائم بیماری کمک کننده باشند. کتابهای خودیاری را میتوانید با تخفیف خریداری کنید، همچنین میتوانید عضو کتابخانه شده و به صورت رایگان از آنها استفاده کنید. توجه داشته باشید که نباید کتابهای خودیاری را با کتابهای روانشناسی زرد اشتباه بگیرید. برای انتخاب کتابهای خودیاری میتوانید از کتابفروش یا کتابدار سؤال کنید. همچنین میتوانید چند صفحهی اول کتاب را بخوانید و در صورتی که با آن ارتباط برقرار کردید، خرید کنید.
- پادکستهای خودیاری: اگر اهل مطالعه نیستید و نمیتوانید کتاب بخوانید، میتوانید گزینه پادکست را انتخاب کنید. پادکسترهای زیادی در حوزه سلامت روان فعالیت میکنند، میتوانید یکی از آنها را انتخاب کنید. اگر وقت زیادی ندارید، میتوانید در مسیر، از پادکست استفاده کرده و از زمانهای مردهی خود بهره ببرید.
نکات عملی برای بهبود سلامت روان بدون درمان
- ورزش: ورزش مزایای زیادی برای بهبود سلامت روان دارد. به کمک ورزش میتوانید اضطراب خود را کنترل کرده و آرامش داشته باشید. ورزش همچنین موجب افزایش اعتماد به نفس میشود. هنگامی که ورزش میکند هورمون اندروفین آزاد میشود، این هورمون موجب احساس لذت و خوشی در شما میشود.
- بیرون بروید: یکی از مشکلات بیماران افسرده یا دارای اضطراب اجتماعی، تمایل به تنهایی است. برای جلوگیری از این رفتار، کافی است بیرون بروید. شاید عجیب باشد اما نور خورشید موجب افزایش سروتونین در مغز شده و باعث بهبود خلق و خوی شما میشود. وقتی به اندازه کافی سروتونین دریافت نکنید، سطح سروتونین کاهش یافته و موجب اختلال افسردگی میشود. یکی از مهمترین دلایل افسردگی فصلی در فصل پاییز، کمبود نور خورشید است. سعی کنید صبحها بیرون بروید و از هوا لذت ببرید.
- ساعت خواب خود را تنظیم کنید: کمبود خواب، منجر به افزایش اضطراب و افسردگی میشود. هر طور که شده ساعات خواب خود را تنظیم کنید. هر شب سر ساعت مشخص به رختخواب رفته و حتی المقدور تلفن همراه خود را خاموش کنید.
- از شبکههای اجتماعی کمتر استفاده کنید: استفاده مداوم از شبکههای اجتماعی میتواند علائم اضطراب و افسردگی را افزایش دهد. در شبکههای اجتماعی، هیچکس به صورت واقعی نیست، به همین دلیل ممکن است به صورت ناخودآگاه شروع به مقایسه خود با دیگران کنید. این کار موجب کاهش سلامت روان شما میشود. به خود قول بدهید که بیشتر از ۱ ساعت از شبکههای اجتماعی استفاده نمیکنید.
سخن پایانی
در این راهنمای جامع به بررسی روشهای کم کردن هزینه روانشناس پرداختیم. اگر در حال مبارزه با اختلالات سلامت روان هستید، ولی از پس هزینههای درمان بر نمیآیید، نباید دست روی دست بگذارید. فراموش نکنید که راههای مختلفی برای بهبودی وجود دارد. تغییر سبک زندگی میتواند به کاهش علائم اختلالات روانی و بهبود خلق و خوی شما کمک کند.
منابع: CNET, PsychCentral