لیزا اشتراس، روانشناس و متخصص درمان شناختی رفتاری اختلالات خواب می گوید: «میلیونها دلیل وجود دارد که نشان میدهد صفحه نمایش برای خواب افراد مشکلات فراوانی ایجاد میکند.»
او در ادامه میافزاید: «مغز نور الکتریکی را به عنوان نور خورشید که تولید ملاتونین را سرکوب می کند شناسایی کرده و این باعث میشود خواب عمیق را به تاخیر بیفتد.»
خواب ناکافی با پیامدهای منفی سلامتی مرتبط است. یک مطالعه که جدیدا انجام شده نشان داد که اختلال خواب در دهه ۳۰ و ۴۰ زندگی ممکن است حتی با مشکلات حافظه و تفکر در آینده مرتبط باشد.
تحقیقات نشان داده که تلفنهای هوشمند به صورت مشخص ریتم شبانهروزی خواب افراد و همچنین عملکرد بسیاری از هورمونها را مختل میکند.
ملیسا میلاناک، دانشیار دانشکده پزشکی دانشگاه کارولینای جنوبی که در زمینه سلامت خواب تخصص دارد، میگوید که مغز افراد باید قبل از خواب آرام بگیرد تا خواب عمیق که میتواند ترمیم اعضای بدن را هموار سازد، حاصل شود.
میلاناک در ادامه میگوید: «شما نمی توانید یک ماهیتابه را از فر بیرون بیاورید و آن را درست در یخچال بگذارید. ابتدا باید خنک شود، مغز ما هم همین ریتم را دارد و باید ابتدا اجازه دهیم آرام شود و سپس به خواب عمیق برود.»
الگوریتمهایی که از سوی سازندگان وسایل ارتباط جمعی، بازیهای کامپیوتری و امثالهم طراحی شده در بسیاری از موارد کاربران رسانههای اجتماعی را مجبور میکند تا بیش از زمانی که مد نظر دارند در فضای مجازی سپری کنند. میلاناک در این خصوص میگوید: «بسیاری از ما ناگهان به خودمان میآییم و متوجه میشویم که سی دقیقه از زمانی که میخواستیم بخوابیم گذشته و هنوز با گوشی هوشمند خود مشغول هستیم.»
مطالعات همچنین نشان میدهد که این سیکل میتواند بر سلامت روان و جسم افراد نیز اثر منفی داشته باشد.
اشتراس میگوید بیشتر کسانی که به او مراجعه میکنند و با مشکل بیخوابی دست و پنجه نرم میکنند افراد میانسال هستند. این در حالی است که بسیاری از تحقیقات علمی در مورد استفاده از شبکههای اجتماعی بر وضعیت نوجوانان و جوانان متمرکز است.
چگونه میتوان این عادت را ترک کرد؟
پژوهشگران میگوید برخی اصلاح رفتارها مانند خواندن کتاب فیزیکی پیش از خواب میتواند مفید باشد. میلاناک پیشنهاد میکند افراد پیش از خواب کارهایی چون دوش آب گرم، گوش دادن به پادکست، تهیه ناهار برای روز بعد، گذراندن وقت با خانواده انجام دهند.
او در ادامه میافزاید: «لیستی از کارهایی تهیه کنید که دوست دارید انجام شوند اما هرگز برایش وقت پیدا نمیکنید. بدون استفاده از تلفن همراه خود، بر روی دفترچه یادداشت فهرستی از کارهایی که باید در روز بعد انجام دهید، تهیه نمایید تا ذهنتان مرتبتر شود و در هنگام خواب در رختواب هجوم افکار شما را آزار ندهند.»
کارشناسان توصیه میکنند که فعالیتهایی را در اتاق دیگری انجام دهید تا تخت خواب با خواب مرتبط باشد. اما اگر پناهگاه خصوصی دیگری در خانه وجود ندارد. ضمن اینکه ایجاد یک محیط کوچک متمایز برای بیداری و خواب توصیه میشود.
این می تواند به معنای نشستن در سمت دیگر تخت برای خواندن باشد، یا حتی فقط برعکس بچرخید و پاهای خود را روی بخش فوقانی تخت قرار دهید. در نهایت اینکه گوشی خود را در اتاق دیگر و یا کمی دورتر از تخت قرار دهید که نتوانید به سادگی به آن دسترسی داشته باشید.
میلاناک در ادامه میگوید: «کنترل محیطی میتواند بهتر از اراده کار کند، بهویژه زمانی که خسته هستیم».
سایر نکات خواب عبارتند از: تنظیم زمان خواب زودهنگام، داشتن یک برنامه خواب ثابت و مطلوب و آرام کردن اتاق خواب.
اما اگر فکر میکنید این پیشنهادات قدری بیش از اندازه هستند و عملی کردن آنها دشوارند، راههایی برای کاهش آسیبها وجود دارد که میتوان به تنظیم گوشی در حالت شب و یا کاهش روشنایی صفحه موبایل اشاره کرد. ضمن اینکه میتوان گوشی را دور از صورت و در زاویه مورب نگه داشت تا قدرت نور به حداقل برسد.
قرار دادن گوشی تلفن در حالت فلایت مود و یا «مزاحم نشوید» میتواند پیامها و ناتیفیکیشنهای وسوسهانگیز را به حداقل برسانند تا افراد بتوانند کیفیت خواب بهتری داشته باشند.