در ماه ژوئیه، گروهی از برجستهترین اخترشناسان و دانشمندان سیارهشناسی که در جستجوی هوش تکنولوژیک بیگانگان تخصص دارند، در دانشگاه آکسفورد گرد هم آمدند تا دربارهٔ کارهای خود بحث کنند.
به گزارش ایتنا و به نقل از اسپیس، این نشست به نام “کنفرانس Breakthrough Discuss” برگزار شد که هدف آن بررسی این است که چگونه هوش مصنوعی، زیستشناسی فضایی و ماموریتهای فضایی میتوانند در آینده مفهوم زندگی و رابطهٔ انسان با جهان را بازتعریف کنند.
ویشال گجر، یکی از محققان پروژهٔ “جستجو برای هوش فرازمینی” (SETI) و دانشمند پروژه “Breakthrough Listen”، گفت: «این اولین بار بود که کنفرانس Breakthrough Discuss خارج از آمریکا برگزار شد و نشان میدهد که علم جستجوی نشانههای تکنولوژیک بیگانگان به تدریج در میان دانشگاههای مختلف مقبولیت بیشتری پیدا میکند و حالا بخشی از جریان اصلی اخترفیزیک شده است.»
گفتنی است این کنفرانس با دیگر برنامههای “Breakthrough” نیز مرتبط است، از جمله پروژه Breakthrough Listen، که یک برنامه ۱۰۰ میلیون دلاری است و از تلسکوپهای پیشرفته برای جستجوی نشانههای تمدنهای پیشرفته تکنولوژیک در حدود یک میلیون ستاره نزدیک استفاده میکند.
همچنین پروژه Breakthrough Watch نیز به دنبال شناسایی سیارات صخرهای هماندازه زمین در فاصله ۲۰ سال نوری از ما است تا امکان وجود حیات فرازمینی را بررسی کند.
موضوع داغ این کنفرانس چگونگی استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی برای بررسی مجموعههای عظیم دادههایی بود که توسط تلسکوپها و دیگر رصدخانهها تولید میشود تا شاید نشانهای از اینکه ما در این جهان تنها نیستیم، پیدا شود.
در گذشته، محققان SETI باید تصمیم میگرفتند که به دنبال چه نوع سیگنالی بگردند و از کجا جستجو کنند. اینکه یک تمدن پیشرفته چگونه حضور خود را اعلام میکند و ما چطور میتوانیم چنین پیامی را پیدا کنیم، سوالاتی هستند که تنها حدسهایی دربارهشان زده میشد.
اما با پیشرفتهای جدید در هوش مصنوعی و بهبود قابلیتهای مشاهدهای، این امکان وجود دارد که بتوانیم حجم عظیمی از دادهها را با سرعت بیسابقهای بررسی کنیم و شاید بتوانیم محدودیتهای کنونی در جستجوهای SETI را پشت سر بگذاریم.
یکی از چالشهای اصلی محققان SETI این است که بدانند در کدام قسمت آسمان باید به دنبال نشانههای تکنولوژیک بگردند. با وجود منابع محدود و دسترسی محدود به تلسکوپهای بزرگ و گرانقیمت، محققان باید بهترین فرصت را برای یافتن چیزی جالب انتخاب کنند.
خوشبختانه، با کمک بودجههای جدید و رصدخانههایی که میتوانند دادههای گستردهای از نواحی وسیع آسمان را جمعآوری کنند، محققان SETI اکنون میتوانند این محدودیتها را بهتر مدیریت کنند.
محققان SETI همچنین به دنبال نشانههایی هستند که ممکن است از فضاهای خالی یا از اجسامی به جز ستارهها و سیارات ارسال شوند. برای مثال، ممکن است یک نشانه تکنولوژیک از یک سفینه فضایی یا یک پروب که سیگنالی پخش میکند، دریافت شود.
یکی از چالشهای دیگر، حجم عظیم دادههای تولید شده و تعداد زیاد سیگنالهای اشتباهی است که ممکن است از فناوریهای انسانی ناشی شوند. برای مثال، برجهای مخابراتی، هواپیماها و پهپادها همگی سیگنالهایی تولید میکنند که ممکن است در فرآیند جستجوی نشانههای بیگانگان به اشتباه به عنوان سیگنالهای فرازمینی شناسایی شوند.
محققان از هوش مصنوعی برای حذف این سیگنالهای اضافی استفاده میکنند و تا کنون توانستهاند ۹۹.۸ درصد از این سیگنالهای مزاحم را فیلتر کنند.
از چالشهای دیگر میتوان به این نکته اشاره کرد که لازم است مشخص کنیم یک نشانه تکنولوژیک باید چه ویژگیهایی داشته باشد. برخی معتقدند که چنین نشانههایی باید از انرژیهای خاصی استفاده کنند که به چشم بیایند ولی انرژی زیادی مصرف نکنند.
برای مثال، ایجاد یک سیگنال در باند رادیویی نیاز به انرژی بسیار کمتری نسبت به باند گاما دارد.
در آینده، با وجود پروژههایی مانند تلسکوپ “ورای روبین” و آرایهٔ “کیلومتر مربع”، حجم عظیمی از دادهها تولید خواهد شد. این پیشرفتها ممکن است ما را به یکی از بزرگترین کشفهای تاریخ بشریت نزدیک کنند و به ما نشان دهند که در جهان تنها نیستیم.