محققان، با بهرهگیری از تکنیکهای تصویربرداری پیشرفته، موفق به شناسایی یک دهانه برخوردی پنهان در زیر بستر اقیانوس اطلس شدهاند. این کشف، گواهی بر وقوع یک رویداد کیهانی فاجعهبار در گذشته زمین است.
به گزارش دپارتمان اخبار علمی رسانه فناوری تکنا، دهانه برخوردی “نادیر”، با قطری حدود ۹ کیلومتر، در عمق ۳۰۰ متری کف اقیانوس اطلس مدفون شده است. براساس یافتههای پژوهشگران دانشگاه هریوت-وات، تصاویر به دست آمده مؤید آن است که این دهانه در اثر برخورد یک سیارک به زمین، حدود ۶۶ میلیون سال پیش، شکل گرفته است.
این کشف، دیدگاه جدیدی را در خصوص رویداد انقراض بزرگ پایان دوره کرتاسه، که منجر به نابودی دایناسورها شد، ارائه میدهد. جالب توجه آنکه، سن دهانه نادیر با رویداد برخورد چیکشلوب در مکزیک، که به عنوان عامل اصلی این انقراض شناخته میشود، همخوانی دارد. این همزمانی زمانی، احتمال دخیل بودن دو برخورد سیارکی در این رویداد فاجعهبار را تقویت میکند.
دکتر اویسدین نیکلسون، کاشف این دهانه، اظهار داشت: “تصاویر جدید، تصویری واضح از این رویداد کیهانی ویرانگر را به تصویر میکشند.” او افزود: “برآورد اولیه ما از قطر سیارک برخوردی حدود ۴۰۰ متر بود، اما دادههای سه بعدی اخیر، نشاندهنده ابعاد بزرگتر آن، در حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ متر، هستند. نیکلسون این دهانه را در حین مطالعه دادههای لرزهنگاری کف اقیانوس اطلس، در سواحل غرب آفریقا، کشف کرد. وجود یک فرورفتگی دایرهای شکل و بزرگ در دادهها، او را بر آن داشت تا احتمال برخورد یک سیارک را بررسی کند.
برای تایید این فرضیه، محققان از دادههای لرزهنگاری سه بعدی با وضوح بالا استفاده کردند. تحلیل این دادهها نشان داد که ویژگیهای دهانه نادیر، از جمله وجود رشتههای مارپیچی در اطراف قله مرکزی آن، کاملاً با الگوهای ایجاد شده در اثر برخورد مایل یک جسم آسمانی بزرگ سازگار است. همچنین، برآورد سرعت برخورد سیارک به زمین، حدود ۲۰ کیلومتر بر ثانیه یا ۷۲ هزار کیلومتر بر ساعت تخمین زده شده است.
تصاویر جدید، جزئیات بیسابقهای از فرآیندهای زمینشناسی پس از برخورد را ارائه میدهند. برخورد سیارک، علاوه بر ایجاد دهانه، منجر به وقوع زمینلرزههای شدید، گسیختگیهای گسترده در بستر دریا، و ایجاد سونامیهای عظیم در اقیانوس اطلس شده است. همچنین، فرو ریزش بخشهایی از حاشیه فلات قاره، رانشهای زمین وسیعی را در پی داشته است.
نیکلسون خاطرنشان کرد که برخورد سیارکی به این ابعاد، یک رویداد نادر و کمسابقه در تاریخ زمین است. نزدیکترین رویداد مشابه، انفجار سیارکی در تونگوسکا در سال ۱۹۰۸ بوده است. این کشف جدید، فرصتی ارزشمند را برای دانشمندان فراهم آورده تا مدلهای دقیقتری از فرآیند تشکیل دهانههای برخوردی در محیطهای دریایی ارائه دهند. همچنین، محققان در تلاش هستند تا با انجام عملیات حفاری در دهانه نادیر، به نمونههایی دست یابند که اطلاعات بیشتری در مورد شرایط حاکم بر هنگام برخورد، سن دقیق دهانه و توالی رویدادهای پس از آن ارائه دهند. برای مشاهده تازه ترین خبرها به صفحه اخبار علمی رسانه تکنا مراجعه کنید.