سیاره زمین دستخوش تغییراتی اساسی شده است و فعالیتهای انسانی به عنوان عامل اصلی این تحولات شناخته میشوند. سال ۲۰۲۴ سالی پر از رکوردهای بیسابقه در حوزه تغییرات اقلیمی بود. در ماه جولای، میانگین دمای کره زمین به بالاترین حد خود در حداقل ۱۷۵ سال گذشته رسید و روز ۲۲ جولای به عنوان گرمترین روز ثبت شده در تاریخ شناخته شد.
به گزارش دپارتمان اخبار علمی رسانه فناوری تکنا، تابستان گذشته نیز گرمترین تابستان از حدود سال ۱۸۸۰ تاکنون بوده است. فصل طوفانهای امسال با آغاز زودهنگام و شدید طوفان برل، اولین توفان دسته ۴ ثبت شده، همراه بود. همچنین، گزارشی که در ماه ژوئن منتشر شد، تایید کرد که گرمایش جهانی ناشی از فعالیتهای انسانی به اوج خود رسیده است.
اما نگرانی دانشمندان تنها به رکوردهای دمایی محدود نمیشود. یخچالهای طبیعی با سرعتی بیسابقه در حال ذوب شدن هستند و این امر موجب افزایش بیبازگشت سطح آب دریاها شده است. جوامع ساحلی در معرض تهدید طوفانهای شدیدتر و فراوانتر قرار دارند که ناشی از افزایش دمای جهانی و بالا آمدن سطح آب دریاها است. حیات وحش نیز به دلیل تغییرات سریع محیط زیست، زیستگاه خود را از دست میدهد و مجبور به مهاجرت میشود. توفان هلن که ماه گذشته رخ داد، نمونهای بارز از تأثیرات مخرب تغییرات اقلیمی بر جوامع انسانی است.
روبهرو شدن با این واقعیتها بسیار دشوار است، به ویژه زمانی که به عمق و گستردگی این بحران پی میبریم. با این حال، وجود این اطلاعات ارزشمند گام نخست در مقابله با تغییرات اقلیمی است. یکی از بزرگترین چالشها در این زمینه، تبدیل دادههای علمی به اقدامات عملی و متقاعد کردن سیاستگذاران برای ایجاد تغییرات اساسی در سیاستها و رویهها است. بحران اقلیمی یک چالش پیچیده و چندجانبه است که نیازمند همکاری جهانی است.
سیدریک دیوید، دانشمند آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا (JPL)، معتقد است که برای درک بهتر تغییرات اقلیمی و ارتباط بین پدیدههای مختلف، نیاز به مشاهدات دقیق و مداوم از زمین داریم. وی میگوید: «برای این منظور، به ناوگانی از ماهوارهها نیاز داریم که مانند پزشکانی ماهر، سلامت سیاره زمین را به طور مداوم پایش کنند.»
ماهوارهها نقش بسیار مهمی در مطالعه تغییرات اقلیمی ایفا میکنند. از ماهوارههای ارتباطی و ناوبری گرفته تا ماهوارههای تحقیقاتی، هر یک از این ابزارها اطلاعات ارزشمندی در اختیار دانشمندان قرار میدهند. ماهوارهها قادرند تغییرات در جو زمین، اقیانوسها و سطح زمین را با دقت بسیار بالایی اندازهگیری کنند. به عنوان مثال، ماهوارهها میتوانند غلظت گازهای گلخانهای در جو را اندازهگیری کنند، تغییرات در پوشش گیاهی زمین را رصد کنند و ذوب شدن یخچالهای طبیعی را بررسی کنند.
دیوید میگوید: «تحقیقات فضایی نه تنها به ما کمک کرده است تا سیارات دیگر را بهتر بشناسیم، بلکه درک ما را از سیاره خودمان نیز عمیقتر کرده است.»
یکی از مهمترین دادههایی که ماهوارهها در اختیار ما قرار میدهند، اطلاعات مربوط به افزایش سطح آب دریاها است. ماهوارههای ارتفاعسنج به مدت بیش از ۳۰ سال، افزایش مداوم سطح آب دریاها را ثبت کردهاند. این دادهها به طور قاطع نشان میدهند که تغییرات اقلیمی در حال رخ دادن است و تأثیرات آن بر زندگی انسانها و محیط زیست بسیار جدی است. دیوید معتقد است که همه این اطلاعات برای مقابله با تغییرات اقلیمی ضروری هستند. وی میگوید: «تاکنون تنها جایی که ما حیات را پیدا کردهایم، سیاره زمین است. ما باید از این سیاره به عنوان تنها خانه خود محافظت کنیم.