تحقیقات جدید در Nature Communications ارتباط بین آپنه خواب (یعنی قطع عیرارادی و کوتاه مدت تنفس در حین خواب) و زوال عقل را با استفاده از مدل‌های پیش بالینی جدید نشان داده.
محققان مدت‌هاست که ارتباط ثابتی بین آپنه خواب و چندین نوع زوال عقل را شناسایی کرده‌اند. یک بررسی سیستماتیک که در اوایل سال جاری منتشر شد، این ارتباط را قوث‌تر کرد و دریافت که آپنه خواب “به طور قابل توجهی” خطر ابتلا به آلزایمر و پارکینسون را افزایش می‌دهد.
اما اینجا هم همان مشکل دیرین مرغ یا تحم مرغ اینجا وجود دارد. آیا آپنه خواب به ایجاد این بیماری‌های عصبی کمک می‌کند یا آپنه خواب یکی از علائم اولیه این شرایط است؟
مطالعات تصویربرداری مغز، ارتباط بین آپنه خواب و پروتئین‌های سمی در مغز که معمولاً با بیماری آلزایمر مرتبط است، را نشان داده است. به علاوه، تحقیقاتی که بافت مغز پس از مرگ افراد مبتلا به آپنه خواب را بررسی کرد، نشانه‌های پاتولوژیک تخریب یا دژنراسیون عصبی را نشان داد.
برای درک بهتر اینکه آیا آپنه خواب مستقیماً باعث آسیب عصبی می شود یا خیر، دانشمندان تکنیکی را برای مدل سازی تنفس اختلال خواب در موش‌ها ایجاد کردند. هدف این بود که ویژگی‌های کلیدی آپنه خواب را بهتر تکرار شود و اثرات آن بر مغز را در غیاب سایر بیماری‌های همراه مانند بیماری قلبی عروقی یا دیابت بررسی شود.
هیپوکسی – زمانی که مغز از اکسیژن محروم می شود – باعث همان زوال انتخابی نورون ها می‌شود که مشخصاً در زوال عقل شکل می‌گیرد.
جالب توجه است، محققان دریافتند که محرومیت مزمن از خواب در موش‌ها همان ویژگی‌های پاتولوژیک این نوع تنفس اختلال خواب را ایجاد نمی‌کند، حتی اگر کمبود خواب حافظه کاری را مختل کند. بنابراین، نتیجه این مطالعه این است که به نظر می‌رسد آپنه خواب یک عامل خطر برای ایجاد آلزایمر است.
البته، سوال بعدی این است که آیا درمان فعال آپنه خواب می تواند خطر زوال عقل را کاهش دهد یا خیر. رایج‌ترین درمان آپنه خواب استفاده از دستگاه CPAP (فشار مثبت مداوم راه هوایی) است که از هیپوکسی در هنگام خواب جلوگیری می کند.
کولسون گفت: «ما نمی‌توانستیم CPAP را برای موش‌ها استفاده کنیم، اما به طور تجربی از هیپوکسی جلوگیری کردیم و این اختلال شناختی و مرگ نورون‌ها را متوقف کرد و همچنین آسیب‌شناسی آلزایمر را کاهش داد. این نشان می‌دهد که درمان آپنه انسدادی خواب با CPAP پتانسیل کاهش خطر زوال عقل را دارد.
تحقیقات آینده برای بررسی بهتر مزایای مغزی درازمدت استفاده از دستگاه CPAP مورد نیاز خواهد بود. توصیه می‌شود کسانی که از نظر بالینی آپنه خواب تشخیص داده شده‌اند از دستگاه‌های CPAP استفاده کنند.
مطالعه جدید در Nature Communications منتشر شده است.
دیدگاه‌ها