همهی ما در چند روز اخیر شاهد قطعی برق چند ساعته بودهایم. عوامل مختلفی مسبب این خاموشیهای پیوسته و گسترده هستند و دست به دست هم دادند تا زنجیرهای از اتفاقات عجیب و غریب در بدترین زمان ممکن رخ دهدند. از فرسودگی زیرساخت برق کشور به دلیل تعمیر نشدن نیروگاهها و دستگاههای مهم صنعتی (نبود قطعات) گرفته تا استخراج بیت کوین و قطعی برق که امان همه را بریده است.
حال در این میان فاش شده که مسئولین برای جبران کمبود برق، شروع به سوزاندن سوختهای مضر کردهاند تا از آن طریق کمبود را جبران کنند. همین موضوع باعث آلودگی هوای وحشتناک کلان شهرها در بدترین زمان ممکن (زمستان، پایین آمدن ذرات به علت برودت هوا و همچنین کمبود بارش باران) شده تا بسیاری از ما برای اولین بار، قطعی برق، آلودگی هوا و و بسیاری از گرفتاریهای دیگر را با هم تجربه کنیم. این را هم باید در نظر داشته باشیم که قطعی برق باعث قطعی آب هم میشود و اگر ادامهدار هم باشد به زیرساختهای مخابراتی نیز آسیب میزند.
اما موضوعی که داغ دل همه را تازه کرده، خبرهای عجیبی است در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود. احداث و ساخت مرکزهایی برای استخراج بیت کوین در سراسر کشور (به ویژه سیستان و بلوچستان) که سبب شده تا هم مردم و هم مسئولین نسبت به آن واکنش نشان دهند. اما داستان از چه قرار است؟
قوانین تصویب شده برای استخراج بیت کوین
استخراج رمز ارزها امری نوپاست که از چندین سال پیش و با همهگیر شدن بیت کوین، در میان مردم جا افتاد. در ایران هم با توجه به سمت و سو گرفتن علاقهمندان به این کار، وزارتخانههای صمت (صنعت۷ معدن و تجارت)، نیرو و ارتباطات و … از سال گذشته و با تصویب قوانین مربوطه، موانع را از پیش پای سرمایه گذاران برداشتند و راه را برای حضور آنها در این تجارت را تسهیل کردند. اما حالا که مصرف متوسط خانوارهای ایرانی به میزان تولید برق تنه به تنه میشود، مصرف زیاد استخراج بیت کویت و خاموشی برق به دنبال آن، بحثهای زیادی را به وجود آورده است.
آنطور که وزارت نیرو بیان کرده، با تصویب هیئت وزیران از ۱۳ مرداد سال ۱۳۹۸ استخراج بیت کوین و رمز ارزها در ایران یک فعالیت قانونی به حساب میآید و پس از کسب مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) برای عموم مردم آزاد است. از طرف دیگر اما تأمین برق مراکز استخراج رمزارزها با تعرفه برق صادراتی (بدون یارانه) انجام میشود و این امر به یکی از دو طریق دریافت انشعاب برق از شبکه سراسری یا احداث نیروگاه جدید توسط متقاضی میسر است.

در همین راستا محمدرضا شرفی (رئیس کارگروه استخراج انجمن بلاکچین ایران) ادعا کرده که کل نیروی برق اختصاص یافته به صنعت رمز ارز کشور ۳۱۰ مگاوات است و از طرف دیگر با دریافت تعرفهای چندین برابر برق صنعتی از فعالان این حوزه، نباید صنعت استخراج رمزارز را «علاوه بر درآمدزایی برای صنعت برق» به «بلاگردان سوءمدیریت» در این حوزه تبدیل کرد. این در حالی است که بنا به آمار بین المللی، 3 الی 4 درصد توان پردازشی این صنعت در ایران متمرکز شده و با تکیه بر این آمار باید بیان کرد که دلیل خاموشیهای اخیر، سوء مدیریت مسئولین کلان کشور بوده است. اما موضوع به اینجا ختم نمیشود.
شایعات استخراج بیت کوین و قطعی برق
در روزهای اخیر و در شبکههای اجتماعی، شواهد و مدارکی مبنی بر حضور شرکتهای خارجی به عنوان پیمانکار استخراج بیت کوین در ایران و استخراج بیت کوین و قطعی برق دست به دست میشود که نشان میدهد این شرکتها با استفاده از منابع ایران برای استخراج بیت کوین و پرداخت درصد یا چیزی شبیه به آن به مسئولین مذکور، در ایران فعالیت میکنند.
در یک مورد عجیب دیگر و در استان گیلان (ذکر شده در اخبار استانی گیلان) نیروهای انتظامی استان گیلان خبر دستگیری و ضبط دستگاههای غیر مجاز استخراج بیت کوین به ارزش 38 میلیارد تومان را منتشر کرده است. حال در نظر بگیرید که این ارقام و موارد ضبط شده (که قطعا تمام موارد غیر مجاز یا مجاز آن نیست) در کل کشور به چه ارقامی میرسد؟
هر چند همه اتفاق نظر داریم که مشکلات پیش آمده به دلیل تصمیمات کلان نادرست و بیتدبیری مسئولین به وجود آمده اما شاید در زمانی که مقدار مصرف داخلی با توان نیروگاههای برق شانه به شانه میشود و حتی کارخانههای بزرگ نیز از کار کردن منع میشوند، حذف دستگاههای استخراج غیرقانونی (و حتی قانونی) برای مدتی محدود، بتواند از این قطعیهای پی در پی بکاهد و از آسیب بیشتر به زیر ساختهای صنعتی کشور جلوگیری کند.
نظر شما درباره این موضوع چیست؟ قطعی برق در ایران چه تاثیری روی کار شما گذاشته است؟